Απαιτείται νέα αρχή για την Πολιτική Προστασία και τον αντιπυρικό σχεδιασμό

Άρθρο της Χ. Καφαντάρη, Βουλευτού ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ΠΣ Β2 Δυτικού Τομέα Αθήνας, στην ΑΥΓΉ.

Βρισκόμαστε στην «καρδιά» της αντιπυρικής περιόδου, η οποία ξεκίνησε την 1η Μαΐου. Μιας αντιπυρικής περιόδου που, με βάση τις εξαγγελίες και τα μεγαλόπνοα σχέδια του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης, αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού, όλα είναι άριστα προετοιμασμένα και σε πλήρη ετοιμότητα.

Δυστυχώς όμως, οι δασικές πυρκαγιές, ειδικά των τελευταίων ημερών, μαίνονται σε όλη τη χώρα. Από το Ρέθυμνο, τη Σάμο, την Πελοπόννησο, στην Πεντέλη, τη Σαλαμίνα, τα Μέγαρα, τον Έβρο.

Το επικοινωνιακό αφήγημα της κυβέρνησης και η «μαγική» εικόνα αποτελεσματικότητας, που προσπαθεί να δημιουργήσει, «θάβεται» καθημερινά στις στάχτες…

Αυτό όμως που προκαλεί, ιδιαίτερα τους πληγέντες, είναι η παντελής έλλειψη αυτοκριτικής και σχετικής σεμνότητας στις πρόσφατες δηλώσει, των κ.κ. Μητσοτάκη και Στυλιανίδη. Οι δηλώσεις τους αντιστοιχούν σε μια άλλη πραγματικότητα και δείχνουν τελικά έλλειψη ενσυναίσθησης, ενώ η δήλωση Στυλιανίδη, περί διδαγμάτων από την περσινή αντιπυρική περίοδο, μόνο ως ειρωνεία ακούγεται.

Παράλληλα, η διαρκής επίκληση της κλιματικής κρίσης και τα σχετικά επικοινωνιακά «σεμινάρια», από την πλευρά του υπουργείου, δεν μπορούν να πείσουν τους πολίτες που είδαν τα σπίτια τους να καίγονται, αλλά ούτε και την κοινωνία. Δεν έχει δε ουσιαστικό νόημα, πέρα από αποπροσανατολισμό, η επίκληση του τι γίνεται σε άλλες χώρες, διότι οι συνθήκες πάντα, είναι διαφορετικές.

Πρέπει όμως κάποια στιγμή να λεχθούν τα πράγματα με το όνομά τους.

Οι δασικές πυρκαγιές γίνονταν και θα γίνονται. Η κλιματική κρίση απλά οξύνει τη συχνότητα και σφοδρότητα των ακραίων φαινομένων. Έτσι συμβαίνει και με τις δασικές πυρκαγιές.

Απροετοίμαστοι και ανέτιμοι

Μια καλά οργανωμένη κοινωνία και ένα ευνομούμενο κράτος οφείλει στις νέες αυτές συνθήκες να υλοποιεί πολιτικές πρόληψης, αλλά και προσαρμογής, μέσα από συγκεκριμένο επιστημονικά επεξεργασμένο σχέδιο, το οποίο όμως θα παρακολουθείται, ως προς την υλοποίησή του.

Δυστυχώς, η σκληρή πραγματικότητα έδειξε και δείχνει ότι κάθε άλλο παρά προετοιμασμένος και σε πλήρη ετοιμότητα είναι ο κρατικός μηχανισμός για αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών. Ένας μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας που λειτουργεί χωρίς σαφές νομοθετικό πλαίσιο, με ένα Πυροσβεστικό Σώμα με ελλείψεις προσωπικού (3.600 κενές οργανικές θέσεις), τριχοτομημένο (μόνιμοι, πενταετείς, εποχικοί), γηρασμένα μέσα (αυτοκίνητα, εναέρια μέσα, εξοπλισμός κ.ά.), ενώ οι δασικές υπηρεσίες, η συμβολή των οποίων είναι καθοριστική, ειδικά στον τομέα της πρόληψης, είναι πλήρως αποψιλωμένες.

Πέρασαν τρία χρόνια διακυβέρνησης της Ν.Δ. μέχρι το αρμόδιο υπουργείο να «ανακαλύψει» την ανάγκη στενής συνεργασίας δασικών υπηρεσιών και Πυροσβεστικού Σώματος. Δεν υλοποίησε το μνημόνιο συνεργασίας Π.Σ. και δασικών υπηρεσιών, που υπεγράφη επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (4/2019) και προέβλεπε συγκεκριμένες δράσεις, καθώς και προσλήψεις, μετά από χρόνια, στις δασικές υπηρεσίες.

Τι σημαίνει πρόληψη

Η εικόνα που υπάρχει μέχρι σήμερα από τις πληγείσες περιοχές αποτυπώνει έλλειψη συντονισμού των εμπλεκομένων φορέων, εμμονή στην καταστολή, επικράτηση της λογικής «εκκενώσεων» περιοχών, μια λογική που εφαρμόστηκε και στην αντιπυρική περίοδο του 2021 και είχαμε 1,4 εκατ. στρέμματα καμένης γης. Παράλληλα, η έλλειψη πολιτικών πρόληψης είναι εμφανέστατη, διότι πρόληψη σημαίνει:

-Παρεμβάσεις και εκτεταμένες αλλαγές σε οργάνωση, διαδικασίες και συστήματα, χρησιμοποίηση μοντέλων επιχειρησιακής προσομοίωσης, εκπαίδευση μόνιμου και εποχικού προσωπικού, καλύτερος συντονισμός της διοίκησης και των εμπλεκόμενων φορέων, χρήση νέων τεχνολογιών, διαρκής ενημέρωση για τις πολιτικές και επιστημονικές εξελίξεις και κατάλληλη αναπροσαρμογή των σχεδιασμών.

-Σύστημα εκτίμησης κινδύνου.

-Νομοθετικά μέτρα.

-Διαχείριση του δάσους (το 90% των ελληνικών δασών δεν έχουν διαχειριστικά σχέδια).

-Αντιπυρικός (προκατασταλτικός) σχεδιασμός και προκατασταλτικά έργα (αντιπυρικές ζώνες, δεξαμενές, δασικοί δρόμοι κ.ά.).

-Περιπολίες στα δάση και συστήματα εντοπισμού πυρκαγιών από το έδαφος, τον αέρα και το διάστημα με χρήση σύγχρονης τεχνολογίας.

-Διερεύνηση αιτιών και ανάλυση στατιστικών.

-Ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών.

Νέα αρχή

Είναι καιρός πλέον να γίνει μια νέα αρχή για την Πολιτική Προστασία και τον αντιπυρικό σχεδιασμό στην πατρίδα μας και συγκεκριμένα:

-Δημιουργία Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας,(σχετική πρόταση νόμου ΣΥΡΙΖΑ, κατατεθείσα στη Βουλή την 27/11/2019).

-Διακριτοί και ενισχυμένοι ρόλοι της επιστημονικής κοινότητας και των επιχειρησιακών δομών.

-Σαφής καταγραφή αρμοδιοτήτων των εμπλεκόμενων φορέων.

-Αξιοποίηση νέων, σύγχρονων τεχνολογιών, στην πρόληψη, αλλά και την καταστολή.

-Έμφαση σε πολιτικές πρόληψης και όχι μόνον καταστολής.

-Επικαιροποιημένα σχέδια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, σε εθνικό αλλά και περιφερειακό επίπεδο.

-Συνεργασία Πυροσβεστικού Σώματος και δασικών υπηρεσιών, με ταυτόχρονη ενίσχυσή τους σε προσωπικό και μέσα.

-Επέκταση της αντιπυρικής περιόδου, πέραν του εξα6μήνου.

-Εκπαίδευση – ενημέρωση – ευαισθητοποίηση των πολιτών.

-Διεθνείς συνεργασίες σε περιφερειακό και πανευρωπαϊκό επίπεδο και ανάπτυξη της διπλωματίας της Πολιτικής Προστασίας.