Σε άλλη μια τραυματική εμπειρία αβεβαιότητας και ματαίωσης για πολλές εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες εξελίχθηκε χτες η πρώτη μέρα επαναλειτουργίας της Υπηρεσίας Ασύλου για το κοινό, έπειτα από δύο μήνες που παρέμεινε κλειστή λόγω κορονοϊού. Εξω από την πύλη των κεντρικών γραφείων της υπηρεσίας στην Κατεχάκη σημειώθηκαν ντροπιαστικές εικόνες διαχείρισης που δεν παραπέμπουν σε σύγχρονο κράτος. Εικόνες που δεν είναι βέβαια πρωτοφανείς για μια υπηρεσία μάλλον συνηθισμένη κατά καιρούς σε μεγάλες ουρές και χαώδεις καταστάσεις. Βρίσκονται όμως τελείως έξω από τα νέα δεδομένα της πανδημίας και αντιτίθενται σε κάθε σύσταση για τήρηση αποστάσεων και μέτρων προστασίας.
Η έλλειψη έγκαιρης προετοιμασίας για τη σταδιακή εξυπηρέτηση των χιλιάδων εκκρεμοτήτων και η έλλειψη σωστής ενημέρωσης είχαν αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν περισσότεροι από 1.500 πρόσφυγες και μετανάστες έξω από την πόρτα της υπηρεσίας από πολύ νωρίς το πρωί. Υπάλληλοι της υπηρεσίας και διερμηνείς πίσω από τα κάγκελα ανέλαβαν να μοιράσουν στους έξω ενημερωτικό έγγραφο με την απόφαση του υπουργείου σε διάφορες γλώσσες. Για να μπορέσουν να πάρουν το χαρτί, αρκετοί σκαρφάλωναν πάνω στα κάγκελα.
Οι πιο προνοητικοί και ανθεκτικοί είχαν φροντίσει να πιάσουν θέση από το προηγούμενο βράδυ, αρκετοί από τις προηγούμενες ημέρες. Γύρω στα 200 άτομα βρίσκονταν καθισμένα πάνω σε χαρτόνια έξω από την πύλη γύρω στις 2 μετά τα μεσάνυχτα της Κυριακής, ανάμεσά τους παιδιά και νήπια σε καροτσάκι, που δεν είχαν πού να τα αφήσουν οι δικοί τους. Αν έπρεπε να φύγει κανείς για λίγο, για να πάρει κάτι για φαγητό ή για την ανάγκη του, συνεννοούνταν με τους διπλανούς του να του κρατήσουν τη θέση. Ανάμεσά τους ο Αμπντουλαζίμ από τη Συρία, που του έκλεψαν τα χαρτιά πριν από μήνες. Η προσωρινή βεβαίωση έληξε κι αυτή, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εργαστεί.
«Είμαι 27, ήρθα στην Ελλάδα στα 24. Τρία χρόνια το μόνο που κάνω είναι να περιμένω. Εχω κουραστεί πολύ, πονάει το κεφάλι μου. Ηρθα για χαρτιά, μου είπαν να φύγω και να ξαναέρθω σε έξι μήνες, και τότε πάλι με έδιωξαν και μού 'παν να ξανάρθω», λέει. Αλλά κι αυτή τη φορά η ολονύκτια αναμονή του στην ουρά δεν θα φέρει αποτέλεσμα. Αβέβαιο είναι το αποτέλεσμα για άλλον έναν Σύρο, αναγνωρισμένο πρόσφυγα από καιρό, που περίμενε στην ουρά για να πάρει ταξιδιωτικά έγγραφα.
Παρόλο που η ημερομηνία ήταν γνωστή από καιρό, το υπουργείο αποφάσισε τον τρόπο επαναλειτουργίας μία εργάσιμη μέρα πριν, το απόγευμα της Παρασκευής, κοντά στη λήξη του ωραρίου. Η απόφαση προβλέπει: τα ληγμένα δελτία ασύλου και οι ληγμένες άδειες διαμονής θα παραταθούν αυτόματα για έξι μήνες και δεν θα ανανεώνονται με αυτοπρόσωπη παρουσία στην υπηρεσία. Οι αιτήσεις για μια σειρά διαδικασίες θα γίνονται ηλεκτρονικά και όχι στις εγκαταστάσεις, αν και αποτελεί ζητούμενο αν υπάρχει η υποδομήΣωστή ενημέρωση δεν υπήρξε, έτσι ώστε να μην προσέλθει ο κόσμος που δεν θα εξυπηρετούνταν. Η απόφαση, γραμμένη σε γραφειοκρατική γλώσσα, όχι εύκολα κατανοητή, αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της υπηρεσίας μόλις το Σάββατο, κρυμμένη στον κατάλογο ανακοινώσεων. Σε περίοπτη θέση είχε ξεμείνει η προ διμήνου ανακοίνωση για την αναστολή λειτουργίας.
Η απόφαση αναρτήθηκε σταδιακά σε δέκα γλώσσες, ωστόσο ο κατάλογος των γλωσσών ήταν γραμμένος στα ελληνικά και, αν κατάφερνε να δει κανείς τη σχετική επιλογή, στα αγγλικά.
Εντέλει, από τους περισσότερους από 1.500 συγκεντρωμένους, εξυπηρετήθηκαν περίπου 100. Περίπου 70 που κατέθεσαν προσφυγή στον δεύτερο βαθμό. Και λίγες δεκάδες που επαναπρογραμμάτισαν τη συνέντευξη που είχε καθοριστεί για χτες. Σε σχέση με τα 700 άτομα που εξυπηρετούσε η Κατεχάκη καθημερινά προ κορονοϊού, η χτεσινή μέρα κάθε άλλο παρά θυμίζει «επανέναρξη πλήρους λειτουργίας», όπως έλεγε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Νότης Μηταράκης.
Αν υπήρχε έγκαιρος προγραμματισμός, θα είχαν εξυπηρετηθεί πολύ περισσότεροι και θα προχωρούσε η διαχείριση των συσσωρευμένων εκκρεμοτήτων. Και θα είχαν αποφευχθεί οι ντροπιαστικές εικόνες συνωστισμού και η απίστευτη ταλαιπωρία των ανθρώπων.