10 προτάσεις αποτελεσματικής προστασίας της Δημόσιας Υγείας

Για να σωθούν ανθρώπινες ζωές-Να αντέξει το Δημόσιο Σύστημα Υγείας-Να μη μείνει κανείς χωρίς περίθαλψη και ψυχοκοινωνική φροντίδα/ Αναφορά του <<Παρατηρητηρίου Υγείας>> του ΣΥ.ΡΙΖ.Α

Το «Παρατηρητήριο Υγείας» του ΣΥΡΙΖΑ παρακολουθεί συστηματικά τις εξελίξεις στο πεδίο της πανδημίας και τα προβλήματα που εμφανίζονται στη διαχείρισή της από την κυβέρνηση. Είναι κοινός τόπος πλέον ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει και ότι ο έλεγχος έχει αρχίσει να χάνεται. Βρισκόμαστε σε φάση εκθετικής αύξησης κρουσμάτων, έχουμε γενικευμένη διασπορά του ιού στο γενικό πληθυσμό, όπως έχουμε και αφόρητη πίεση στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας και στους ανθρώπους του. Η κυβέρνηση οδηγήθηκε σε γενικευμένο lockdown, κάτι που αποτελεί ομολογία αποτυχίας στη συνολική διαχείριση της υγειονομικής κρίσης. Το πρόβλημα είναι ότι η αυστηροποίηση των περιοριστικών μέτρων ερχόταν πάντα καθυστερημένα και δεν συνοδεύονταν από σοβαρή στήριξη του Δημόσιου Συστήματος Υγείας και της κοινωνίας. Με την έννοια αυτή, τα αναγκαία και επιβεβλημένα μέτρα δεν πείθουν για την αποτελεσματικότητά τους, εντείνουν το κλίμα δυσπιστίας στην κοινωνία και επιδεινώνουν το αίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας των πολιτών. Κάτι που τροφοδοτεί τις θεωρίες συνωμοσίας, την αμφισβήτηση του επιστημονικού λόγου, την ακροδεξιά λογική του «κοινωνικού δαρβινισμού» και της αδιαφορίας για τις ευπαθείς ομάδες και τους ευάλωτους πληθυσμούς.

Η συνεχής μάλιστα προσπάθεια της κυβέρνησης να ωραιοποιήσει την κατάσταση, να κάνει συγκρίσεις με τον υπόλοιπο κόσμο και να ισχυρίζεται ότι «είμαστε καλύτερα από άλλες χώρες», αποδυναμώνει πλήρως το μήνυμα του κινδύνου και της ανάγκης για υπευθυνότητα και τήρηση των περιορισμών στη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας. Το θέμα δεν είναι που κατατάσσεται η χώρα με βάση συγκεκριμένους επιδημιολογικούς δείκτες (και σ' αυτό το πεδίο υπάρχει σημαντική επιδείνωση της θέσης της Ελλάδας όπως ήδη αποδείχθηκε στη χθεσινή συνέντευξη του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρα) αλλά ποιες είναι οι αντοχές του δικού μας Συστήματος Υγείας, της δικής μας Οικονομίας και Κοινωνίας. Είναι απολύτως σαφές ότι οι αντοχές αυτές έχουν αρχίσει να εξαντλούνται. Και ότι το ΕΣΥ ούτε προετοιμάστηκε κατάλληλα ούτε θωρακίστηκε απέναντι στο 2Ο και σφοδρότερο, όπως όλοι οι επιστήμονες εκτιμούσαν, επιδημικό κύμα. Η κυβέρνηση έπεσε «θύμα» της αυταρέσκειας και της αλαζονείας της, «επαναπαύτηκε στις δάφνες» της αρχικής ήπιας πορείας της πανδημίας στη χώρα, δεν φρόντισε να διατηρήσει και να ενισχύσει αυτό το «πλεονέκτημα» και, κυρίως, να διαφυλάξει την κοινωνική και πολιτική συναίνεση που της δόθηκε «απλόχερα» από την αξιωματική αντιπολίτευση, το πολιτικό σύστημα και τους κοινωνικούς φορείς. Έτσι, μέσα από μια σωρεία λαθών, ανεπαρκειών και ιδεοληπτικών επιλογών, φτάσαμε στην πλήρη κατάρρευση του κυβερνητικού success story και του αφηγήματος «Μένουμε Ασφαλείς».

Το Παρατηρητήριο Υγείας θεωρεί ότι σ' αυτήν την κρίσιμη φάση, εκτός από την ανάδειξη των προβλημάτων στη διαχείριση της πανδημίας, αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία για την κοινωνία είναι η κατάθεση ενός εναλλακτικού σχεδίου για την αναχαίτιση της διασποράς του SARS-CoV-2, για να σωθούν ανθρώπινες ζωές, να αντέξει το Δημόσιο Σύστημα Υγείας και να μην μείνει κανένας χωρίς περίθαλψη και κοινωνική προστασία.

Βασικοί άξονες ενός τέτοιου πολιτικού σχεδίου για την έξοδο από την κρίση με τη Δημόσια Υγεία και την Κοινωνία όρθια, είναι:

1. Πλήρης διαφάνεια στη διαχείριση της πανδημίας, ανοικτά και προσβάσιμα από όλους επιδημιολογικά δεδομένα και στοιχεία για την κατάσταση στο ΕΣΥ, συστηματική ενημέρωση και διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και τους εκπροσώπους τους για την εξέλιξη της πανδημίας και τα ενδεικνυόμενα σε κάθε φάση μέτρα. Αυτό είναι κρίσιμος όρος κοινωνικών συναινέσεων χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματικότητα των μέτρων Δημόσιας Υγείας.
2. Στοχευμένη πρόληψη της διασποράς του ιού στην κοινότητα και ιδιαίτερα στις «εστίες υπερμετάδοσης» όπως τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, τα εργοστάσια, οι κλειστές δομές, τα γηροκομεία, τα προνοιακά ιδρύματα, τα προσφυγικά camps, οι χώροι μαζικής διαβίωσης μεταναστών, οι καταυλισμοί των Ρομά, οι άστεγοι, κλπ.
3. Μέγιστη δυνατή κινητοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων ( ανθρώπινων και υλικών) προς το ΕΣΥ. Σχέδιο έκτακτης και δραστικής ενίσχυσης των δημόσιων δομών με κάθε τρόπο, αύξηση των προϋπολογισμών των νοσοκομείων και των ΥΠΕ, έκκληση σε υγειονομικούς εντός και εκτός της χώρας να συνδράμουν σ' αυτή τη δύσκολη φάση, με πολιτική δέσμευση ότι η επένδυση στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας σε ανθρώπινο δυναμικό θα συνεχιστεί και μετά την υποχώρηση της κρίσης.
4. Αποτροπή με κάθε τρόπο ενός εσωτερικού lockdown στο ΕΣΥ. Να μην ανασταλεί δηλαδή στο όνομα των αναγκών νοσηλείας περιστατικών covid, η λειτουργία των τακτικών εξωτερικών ιατρείων, των χειρουργείων και των άλλων διαγνωστικών ή θεραπευτικών παρεμβάσεων ρουτίνας, η λειτουργία των δομών ψυχικής υγείας και αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, αφήνοντας ακάλυπτους εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς με σοβαρά χρόνια νοσήματα και αυξάνοντας τη θνησιμότητα από άλλες αιτίες.
5. Εύκολη και δωρεάν πρόσβαση σε ιατρική εκτίμηση και διαγνωστικό τεστ όλων των πολιτών με ύποπτα συμπτώματα. Ανακοστολόγηση, συνταγογράφηση και αποζημίωση από τον ΕΟΠΥΥ των τεστ για covid-19 που γίνονται σε ιδιωτικά εργαστήρια, γιατί είναι απαράδεκτο να επιβαρύνεται οικονομικά ο πολίτης για μια εξέταση που αφορά τη Δημόσια Υγεία.
6. Ενεργός και καλά προετοιμασμένη εμπλοκή όλων των δομών και των ανθρώπων της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην προνοσοκομειακή διαχείριση της πανδημίας και στη δημιουργία ενός αποτελεσματικού «φίλτρου» προς τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη. Μέριμνα για την κατ' οίκον παρακολούθηση και φροντίδα ασθενών με ήπια συμπτώματα covid και χρονίως πασχόντων από άλλα σοβαρά νοσήματα που πρέπει να αποφύγουν αυτή την περίοδο τη μετακίνησή τους στις δημόσιες δομές.
7. Διασύνδεση της ΠΦΥ με τη Δημόσια Υγεία. Οι δομές ΠΦΥ πρέπει να λειτουργήσουν σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας και ως εμβολιαστικά κέντρα, με δυνατότητα διενέργειας μαζικών εμβολιασμών και με προτεραιότητα στις ευπαθείς ομάδες, μόλις υπάρξουν ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια στη χώρα. Συνέργεια των δομών ΠΦΥ με τις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας των Περιφερειών, ενισχύοντας την παρέμβαση στην κοινότητα και την υλοποίηση δράσεων πρόληψης, προαγωγής υγείας, προστασίας ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Συνέργεια επίσης της ΠΦΥ με τις Υπηρεσίες Ιατρικής της Εργασίας, για την αναβαθμισμένη εποπτεία των όρων υγιεινής και ασφάλειας στους εργασιακούς χώρους και την αποτροπή φαινομένων αποφυγής της δήλωσης κρουσμάτων υπό το φόβο της απόλυσης εργαζομένων.
8. «Ένεση ηθικού» στο ανθρώπινο δυναμικό του ΕΣΥ που σήμερα δοκιμάζονται οι σωματικές και ψυχικές αντοχές του και απειλείται από το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης (σ. burn out). Αυτό πρακτικά σημαίνει συνεχής ενίσχυση του προσωπικού των δημόσιων δομών, παράταση όλων των συμβάσεων που λήγουν στο επόμενο διάστημα, αυτόματη προκήρυξη (χωρίς ΠΥΣ) όλων των κενούμενων θέσεων στο ΕΣΥ, σχέδιο 15.000 μόνιμων προσλήψεων στα νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας για να έχουν τη δυνατότητα σταθερής εργασίας -με ενισχυμένη πριμοδότηση προϋπηρεσίας- οι σημερινοί συμβασιούχοι, αύξηση της θητείας του επικουρικού προσωπικού στα 4 χρόνια, ένταξη όλων των υγειονομικών στα Βαρέα και Ανθυγιεινά επαγγέλματα, πολιτική δέσμευση για αναμόρφωση του ιατρικού μισθολογίου και των αποδοχών των υπόλοιπων εργαζομένων στο ΕΣΥ. Είναι πρόκληση στην αιχμή της πανδημίας να παρουσιάζει ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ πλάνο 15.000 μόνιμων προσλήψεων στις Ένοπλες Δυνάμεις σε βάθος 5ετίας και να μην παρουσιάζει αντίστοιχο σχέδιο μόνιμης κάλυψης των αναγκών στο ΕΣΥ και στις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας της χώρας.
9. Επιστράτευση του Ιδιωτικού Τομέα και των στρατιωτικών νοσοκομείων στη μάχη κατά της πανδημίας. Αξιοποίηση των υποδομών των ιδιωτικών θεραπευτηρίων για νοσηλεία περιστατικών (covid και μη) που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα νοσοκομεία, πάντα όμως με όρους δημοσίου συμφέροντος και κοινών standards στελέχωσης και ασφάλειας με το ΕΣΥ. Δηλαδή ακυρώνοντας τη ρύθμιση για διπλασιασμό του ημερήσιου νοσήλειου στις ιδιωτικές ΜΕΘ και για δυνατότητα αύξησης έως 40% των κλινών ΜΕΘ στις ιδιωτικές κλινικές με το ίδιο προσωπικό. Αντίστοιχη αξιοποίηση και των στρατιωτικών νοσοκομείων για τη στήριξη του ΕΣΥ, με πρώτη προτεραιότητα την ολόπλευρη αξιοποίηση του Νοσοκομείου 424 της Θεσσαλονίκης για τη νοσηλεία περιστατικών covid.
10. Λήψη αντισταθμιστικών μέτρων πολυεπίπεδης στήριξης της οικονομίας και της κοινωνίας, των κλάδων, επιχειρήσεων, εργαζομένων, των ανθρώπων της τέχνης και του Πολιτισμού, που θα πληγούν με δραματικό τρόπο από το lockdown.

Μόνο έτσι, με ένα ισχυρό «σήμα» ασφάλειας στην Υγεία, στην Εργασία και στο εισόδημα των ανθρώπων, μπορεί να ελπίζει κανείς στη συνειδητή συμμόρφωση της κοινωνίας, στην αναχαίτιση της πανδημίας και στην αποτελεσματική προστασία της Δημόσιας Υγείας.