75 χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ

Η ίδρυση και η ανάπτυξη του ΕΑΜ, που πολύ γρήγορα πήρε διαστάσεις παλλαϊκού κινήματος, οργανώνοντας πριν απ' όλα τον αγώνα εναντίον της πείνας, βρήκε πρόσφορο έδαφος και στηρίχθηκε στο αντιστασιακό πνεύμα που είχε ήδη καλλιεργηθεί μέσα στον λαό από το ιστορικό «ΟΧΙ» του 1940 στον ιταλικό φασισμό και το έπος της Αλβανίας, καθώς και από τους αγώνες να μην υποδουλωθεί η Ελλάδα στους Γερμανούς, που κορυφώθηκαν με τη μάχη της Κρήτης, ενώ μεγάλη πηγή δύναμης και ελπίδας αποτέλεσε η θαρραλέα πράξη και το μεγάλο κατόρθωμα των νεολαίων Μανώλη Γλέζου και Λάκη Σάντα να κατεβάσουν τη σημαία των κατακτητών από την Ακρόπολη (30-31 Μαΐου 1941).

Η 75η επέτειος ίδρυσης του ΕΑΜ (27.9.1941) συνοδεύεται από εξαιρετικά επίκαιρα πολιτικά μηνύματα και διδάγματα για την Αριστερά και την οργάνωση των λαϊκών αγώνων.

Καλούμαστε να θυμηθούμε τους πρωταγωνιστές του μεγάλου απελευθερωτικού κινήματος, που αγωνίστηκαν με ηρωισμό και αυτοθυσία για «ελεύθερη πατρίδα και πανανθρώπινη τη λευτεριά». Να αναδείξουμε τη μεγάλη συμβολή του ελληνικού λαού στην απελευθέρωση της Ευρώπης από τον φασισμό.

Επιπλέον, να θυμηθούμε ότι απέναντι στην τρομοκρατία του φασισμού υπήρξαν εκείνοι, σε όλη την Ευρώπη, που συμβιβάστηκαν ή συνεργάστηκαν με τους κατακτητές (κυρίως οι άρχουσες τάξεις), συμμετέχοντας σε κυβερνήσεις «Κουίσλινγκ» και τάγματα δωσίλογων. Παράλληλα, όμως ορθώθηκαν, σε όλη την Ευρώπη και μεγάλα αντιφασιστικά και απελευθερωτικά κινήματα, που, μαζί με την Αντιχιτλερική Συμμαχία και την καθοριστική συμβολή της Σοβιετικής Ένωσης, οδήγησαν στη συντριβή του χιτλεροφασισμού (8-9 Μαΐου 1945).

Η ίδρυση και η ανάπτυξη του ΕΑΜ, που πολύ γρήγορα πήρε διαστάσεις παλλαϊκού κινήματος, οργανώνοντας πριν απ' όλα τον αγώνα εναντίον της πείνας, βρήκε πρόσφορο έδαφος και στηρίχθηκε στο αντιστασιακό πνεύμα που είχε ήδη καλλιεργηθεί μέσα στον λαό από το ιστορικό «ΟΧΙ» του 1940 στον ιταλικό φασισμό και το έπος της Αλβανίας, καθώς και από τους αγώνες να μην υποδουλωθεί η Ελλάδα στους Γερμανούς, που κορυφώθηκαν με τη μάχη της Κρήτης, ενώ μεγάλη πηγή δύναμης και ελπίδας αποτέλεσε η θαρραλέα πράξη και το μεγάλο κατόρθωμα των νεολαίων Μανώλη Γλέζου και Λάκη Σάντα να κατεβάσουν τη σημαία των κατακτητών από την Ακρόπολη (30-31 Μαΐου 1941).

Πολύ γρήγορα (1942) συγκροτήθηκε και το ένοπλο τμήμα του, ο ΕΛΑΣ, ενώ το 1943 ήταν η χρονιά της ίδρυσης της ΕΠΟΝ, της μαζικότερης νεολαιίστικης οργάνωσης. Υπενθυμίζω ότι πρώτη αντιστασιακή οργάνωση, που ιδρύθηκε πριν και από το ΕΑΜ ήταν η Εθνική Αλληλεγγύη, που έδωσε με επιτυχία τη μάχη κατά της πείνας, ιδιαίτερα στην Αθήνα και τον Πειραιά. («Το ΕΑΜ μας έσωσε απ' την πείνα, θα μας σώσει κι από τη σκλαβιά»). Αλλά και στην ύπαιθρο βρήκε μεγάλη υποστήριξη το ΕΑΜ, οργανώνοντας τη μάχη της σοδιάς.

Πολύτιμα διδάγματα πηγάζουν για την οργάνωση των λαϊκών αγώνων, την κλιμάκωση και την ποικιλία των μορφών πάλης (ακόμη και νικηφόρες απεργίες οργάνωσε υπό κατοχή το ΕΑΜ), καθώς και για την εγκαθίδρυση θεσμών λαϊκής συμμετοχής (Λαϊκή Αυτοδιοίκηση και Λαϊκή Δικαιοσύνη).

Επίσης κινητοποίησε πρωτοπόρες πνευματικές δυνάμεις, αφήνοντας μεγάλο έργο στον τομέα της Παιδείας και του πολιτισμού, μαζί και μια κουλτούρα αντίστασης που βρήκε την έκφρασή της σ' όλους τους μεταπολεμικούς αγώνες του ελληνικού λαού, με αποκορύφωμα την περίοδο της χούντας (1967-1974).

Σήμερα, που σε Ελλάδα και Ευρώπη σηκώνουν κεφάλι οι δυνάμεις του νεοφασισμού και του πολυπρόσωπου ρατσισμού, συνεπικουρούμενες και από τα δεξιά κατεστημένα, τα διδάγματα από την ΕΑΜική εποποιία συνοψίζονται στο σύνθημα «ποτέ πια πόλεμος, ποτέ πια φασισμός».

#avgi.gr