Ο Μάικλ Κακέμπο, μετανάστης από την Ουγκάντα, πέρασε τις πρώτες ημέρες της απελευθέρωσής του από κέντρο κράτησης στην Κόρινθο σε παγκάκι της Αθήνας. Σήμερα φιλοξενείται σε σπίτι φίλων.
Στις αρχές Μαρτίου ο Μάικλ Κακέμπο πέρασε την πύλη εξόδου του κέντρου κράτησης μεταναστών στην Κόρινθο. Δήλωσε ως τόπο κατοικίας μια τυχαία διεύθυνση στον Πειραιά –την ίδια που έδωσε άλλος έγκλειστος πριν από αυτόν– και με το τρένο έφτασε στην Αθήνα. «Βλέπεις αυτό το παγκάκι αριστερά;», ρωτάει ο 32χρονος μετανάστης από την Ουγκάντα. «Εκεί κοιμήθηκα τις πρώτες πέντε ημέρες».
Βρισκόμαστε στην πλατεία Αμερικής. Επειτα από συνολικά δέκα μήνες εγκλεισμού, τα υπάρχοντα του Κακέμπο περιορίζονται στα ρούχα που φοράει: φούτερ, ξεθωριασμένο τζιν, ξεφτισμένα από την πολυχρησία δερμάτινα παπούτσια. Ηταν άστεγος και όταν συνελήφθη από την αστυνομία τον Μάιο του 2014 γιατί δεν διέθετε νόμιμα έγγραφα διαμονής στη χώρα. Κοιμόταν τότε για μία εβδομάδα στο υπνωτήριο αστέγων των Γιατρών του Κόσμου. «Εκεί άφησα τη Βίβλο μου και τις φωτογραφίες των παιδιών μου. Με έπιασε ένα απόγευμα η αστυνομία και τα έχασα», λέει.
Μετά την απελευθέρωσή του επέστρεψε ξανά στο γνώριμό του παγκάκι. «Ηξερα την πλατεία Αμερικής. Είχα μείνει και παλιότερα εδώ για δύο εβδομάδες», λέει. Ο Τάσος Υφαντής, κοινωνικός λειτουργός στην οργάνωση Γιατροί του Κόσμου, συνομιλούσε τηλεφωνικά με τον Κακέμπο και άλλους μετανάστες όσο ήταν έγκλειστοι. «Ηθελαν να τους ανακουφίσουμε. Μόλις βγήκαν έξω ήρθαν πάλι από τις υπηρεσίες μας ζητώντας τρόφιμα ή χρήματα. Δυστυχώς, οι θέσεις στο υπνωτήριο αστέγων έχουν καλυφθεί, όπως και στο κέντρο υποδοχής, όπου μένουν μόνο οι αιτούντες άσυλο», λέει.
Μετά τη σταδιακή αποχώρηση παράτυπων μεταναστών που έχουν συμπληρώσει έξι μήνες εγκλεισμού σε κέντρα κράτησης, το πέρασμα από το παγκάκι είναι για μια μικρή ομάδα μεταναστών μονόδρομος – έστω και για λίγες ημέρες μέχρι να βρουν προσωρινή στέγη σε ομοεθνείς τους. «Δυστυχώς, δεν υπάρχουν ακόμη προγράμματα για να ενταχθούν όσοι δεν ζητούν άσυλο. Δεν μπορούν να μπουν σε ξενώνα που θα τους παρέχει πρόσβαση σε εκμάθηση ελληνικών ή νομική συνδρομή», λέει ο κ. Υφαντής. Κάποιοι έχουν ήδη φύγει στην επαρχία αναζητώντας αγροτικές εργασίες και λίγοι από αυτούς έχουν ήδη επιστρέψει στις πατρίδες τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., τον περασμένο Φεβρουάριο πραγματοποιήθηκαν 1.764 επιστροφές, μεταξύ των οποίων εθελοντικοί επαναπατρισμοί αλλά και απελάσεις. Η πιο πολυπληθής ομάδα ήταν εκείνη των Αλβανών και δεύτερη εκείνη των μεταναστών από το Πακιστάν. Τον τελευταίο μήνα, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης αύξησε το οικονομικό βοήθημα που δίνει σε όσους μετανάστες επιλέγουν τον οικειοθελή επαναπατρισμό από τα 400 ευρώ στα 500. Υπό συζήτηση βρίσκεται και πρόταση για περαιτέρω αύξηση στα 600 ευρώ.
«Πάνω από 30 άτομα από όσους βγήκαν από την Αμυγδαλέζα από τα τέλη Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα ζήτησαν να επιστρέψουν στη χώρα τους. Συνειδητοποίησαν ότι δεν έχουν πού να πάνε», λέει στην «Κ» ο Δανιήλ Εσδράς, επικεφαλής του ΔΟΜ στην Ελλάδα. «Κάποιοι από αυτούς έχουν ήδη φύγει».
Ατυπες φυγές ανηλίκων
Στον δρόμο καταλήγουν και κάποιοι ασυνόδευτοι ανήλικοι μετανάστες, μετά την έξοδό τους από την Αμυγδαλέζα ή άλλα κέντρα κράτησης και τη μεταφορά τους σε ανοιχτές δομές φιλοξενίας. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή αυξάνονται τα κρούσματα εξαφανισής τους από τους ξενώνες. Προσπαθούν, σε συνεννόηση με κυκλώματα διακινητών και λόγω πιέσεων από το οικογενειακό τους περιβάλλον, να συνεχίσουν το ταξίδι προς τη Δύση. Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δομής του υπουργείου Εργασίας που εποπτεύει τους ξενώνες ανηλίκων, το διάστημα 11-13 Μαρτίου συνολικά 18 ανήλικοι μετανάστες εξαφανίστηκαν από την Αθήνα. Κάποιοι πιάστηκαν αργότερα στη Θεσσαλονίκη. Δύο, όπως λέει στέλεχος του ΕΚΚΑ, έχασαν τα χρήματά τους, βρέθηκαν άστεγοι στην πλατεία Βικτωρίας και επέστρεψαν μόνοι στον ξενώνα τους. Αυτές οι εξαφανίσεις αποκαλούνται «άτυπες φυγές». Οι ξενώνες, άλλωστε, ως ανοιχτές δομές, δεν φυλάσσονται. Στα μέσα αυτής της εβδομάδας, στην Αμυγδαλέζα βρίσκονταν 17 ανήλικοι περιμένοντας τη μεταφορά τους σε δομές φιλοξενίας. Για αύριο είναι προγραμματισμένη μια αντίστοιχη μεταφορά περίπου 40 παιδιών από το κέντρο κράτησης Παρανεστίου.
Ο χρόνος εξεύρεσης καταλύματος για ασυνόδευτους ανηλίκους έχει πέσει στον ένα μήνα από τους δυόμισι. Αντίστοιχα ο χρόνος από την ημέρα εγγραφής στο πρόγραμμα επαναπατρισμού του ΔΟΜ μέχρι την αναχώρηση φτάνει το πολύ τις δέκα ημέρες. Σε αυτό το διάστημα, όμως, αν κάποιος ενήλικας μετανάστης είναι άστεγος δεν έχει ακόμη δυνατότητα φιλοξενίας.
«Εχουμε εξασφαλίσει χρηματοδότηση 4,5 εκατομμυρίων ευρώ για κέντρο αστέγων που πρόκειται να επαναπατριστούν, αλλά πέρασαν 13 μήνες μέχρι να βρούμε χώρο», λέει ο κ. Εσδράς. Κατόπιν αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών, επελέγη ένα κτίριο ιδιώτη στα όρια του Δήμου Αθηναίων. «Ελπίζω μέχρι τον Μάιο να έχει τελειώσει», λέει ο επικεφαλής του ΔΟΜ.
Ο Κακέμπο δεν σκέφτεται ακόμη να φύγει από την Ελλάδα. «Θέλω να παλέψω για τη ζωή μου εδώ ή να πάω στη Γερμανία», λέει. Δεν κοιμάται άλλο σε παγκάκια. Βρήκε προσωρινή στέγη σε σπίτι με άλλους πέντε μετανάστες από το Καμερούν. «Δεν ξέρω για πόσο», λέει. «Μπορεί αύριο, μεθαύριο να με διώξουν».
Μετά την απελευθέρωσή του επέστρεψε ξανά στο γνώριμό του παγκάκι. «Ηξερα την πλατεία Αμερικής. Είχα μείνει και παλιότερα εδώ για δύο εβδομάδες», λέει. Ο Τάσος Υφαντής, κοινωνικός λειτουργός στην οργάνωση Γιατροί του Κόσμου, συνομιλούσε τηλεφωνικά με τον Κακέμπο και άλλους μετανάστες όσο ήταν έγκλειστοι. «Ηθελαν να τους ανακουφίσουμε. Μόλις βγήκαν έξω ήρθαν πάλι από τις υπηρεσίες μας ζητώντας τρόφιμα ή χρήματα. Δυστυχώς, οι θέσεις στο υπνωτήριο αστέγων έχουν καλυφθεί, όπως και στο κέντρο υποδοχής, όπου μένουν μόνο οι αιτούντες άσυλο», λέει.
Μετά τη σταδιακή αποχώρηση παράτυπων μεταναστών που έχουν συμπληρώσει έξι μήνες εγκλεισμού σε κέντρα κράτησης, το πέρασμα από το παγκάκι είναι για μια μικρή ομάδα μεταναστών μονόδρομος – έστω και για λίγες ημέρες μέχρι να βρουν προσωρινή στέγη σε ομοεθνείς τους. «Δυστυχώς, δεν υπάρχουν ακόμη προγράμματα για να ενταχθούν όσοι δεν ζητούν άσυλο. Δεν μπορούν να μπουν σε ξενώνα που θα τους παρέχει πρόσβαση σε εκμάθηση ελληνικών ή νομική συνδρομή», λέει ο κ. Υφαντής. Κάποιοι έχουν ήδη φύγει στην επαρχία αναζητώντας αγροτικές εργασίες και λίγοι από αυτούς έχουν ήδη επιστρέψει στις πατρίδες τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., τον περασμένο Φεβρουάριο πραγματοποιήθηκαν 1.764 επιστροφές, μεταξύ των οποίων εθελοντικοί επαναπατρισμοί αλλά και απελάσεις. Η πιο πολυπληθής ομάδα ήταν εκείνη των Αλβανών και δεύτερη εκείνη των μεταναστών από το Πακιστάν. Τον τελευταίο μήνα, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης αύξησε το οικονομικό βοήθημα που δίνει σε όσους μετανάστες επιλέγουν τον οικειοθελή επαναπατρισμό από τα 400 ευρώ στα 500. Υπό συζήτηση βρίσκεται και πρόταση για περαιτέρω αύξηση στα 600 ευρώ.
«Πάνω από 30 άτομα από όσους βγήκαν από την Αμυγδαλέζα από τα τέλη Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα ζήτησαν να επιστρέψουν στη χώρα τους. Συνειδητοποίησαν ότι δεν έχουν πού να πάνε», λέει στην «Κ» ο Δανιήλ Εσδράς, επικεφαλής του ΔΟΜ στην Ελλάδα. «Κάποιοι από αυτούς έχουν ήδη φύγει».
Ατυπες φυγές ανηλίκων
Στον δρόμο καταλήγουν και κάποιοι ασυνόδευτοι ανήλικοι μετανάστες, μετά την έξοδό τους από την Αμυγδαλέζα ή άλλα κέντρα κράτησης και τη μεταφορά τους σε ανοιχτές δομές φιλοξενίας. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή αυξάνονται τα κρούσματα εξαφανισής τους από τους ξενώνες. Προσπαθούν, σε συνεννόηση με κυκλώματα διακινητών και λόγω πιέσεων από το οικογενειακό τους περιβάλλον, να συνεχίσουν το ταξίδι προς τη Δύση. Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δομής του υπουργείου Εργασίας που εποπτεύει τους ξενώνες ανηλίκων, το διάστημα 11-13 Μαρτίου συνολικά 18 ανήλικοι μετανάστες εξαφανίστηκαν από την Αθήνα. Κάποιοι πιάστηκαν αργότερα στη Θεσσαλονίκη. Δύο, όπως λέει στέλεχος του ΕΚΚΑ, έχασαν τα χρήματά τους, βρέθηκαν άστεγοι στην πλατεία Βικτωρίας και επέστρεψαν μόνοι στον ξενώνα τους. Αυτές οι εξαφανίσεις αποκαλούνται «άτυπες φυγές». Οι ξενώνες, άλλωστε, ως ανοιχτές δομές, δεν φυλάσσονται. Στα μέσα αυτής της εβδομάδας, στην Αμυγδαλέζα βρίσκονταν 17 ανήλικοι περιμένοντας τη μεταφορά τους σε δομές φιλοξενίας. Για αύριο είναι προγραμματισμένη μια αντίστοιχη μεταφορά περίπου 40 παιδιών από το κέντρο κράτησης Παρανεστίου.
Ο χρόνος εξεύρεσης καταλύματος για ασυνόδευτους ανηλίκους έχει πέσει στον ένα μήνα από τους δυόμισι. Αντίστοιχα ο χρόνος από την ημέρα εγγραφής στο πρόγραμμα επαναπατρισμού του ΔΟΜ μέχρι την αναχώρηση φτάνει το πολύ τις δέκα ημέρες. Σε αυτό το διάστημα, όμως, αν κάποιος ενήλικας μετανάστης είναι άστεγος δεν έχει ακόμη δυνατότητα φιλοξενίας.
«Εχουμε εξασφαλίσει χρηματοδότηση 4,5 εκατομμυρίων ευρώ για κέντρο αστέγων που πρόκειται να επαναπατριστούν, αλλά πέρασαν 13 μήνες μέχρι να βρούμε χώρο», λέει ο κ. Εσδράς. Κατόπιν αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών, επελέγη ένα κτίριο ιδιώτη στα όρια του Δήμου Αθηναίων. «Ελπίζω μέχρι τον Μάιο να έχει τελειώσει», λέει ο επικεφαλής του ΔΟΜ.
Ο Κακέμπο δεν σκέφτεται ακόμη να φύγει από την Ελλάδα. «Θέλω να παλέψω για τη ζωή μου εδώ ή να πάω στη Γερμανία», λέει. Δεν κοιμάται άλλο σε παγκάκια. Βρήκε προσωρινή στέγη σε σπίτι με άλλους πέντε μετανάστες από το Καμερούν. «Δεν ξέρω για πόσο», λέει. «Μπορεί αύριο, μεθαύριο να με διώξουν».
του Γιάννη Παπαδόπουλου
#bloko.gr,Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.