Να καταθέσουν αστυνομικοί στεφάνι στο Πολυτεχνείο;

Γράψαμε προχθές γιατί το Πολυτεχνείο είναι ταμπού για την αστυνομία με την έννοια ότι δεν έχει αποδεχθεί εμπράκτως την ιστορική σημασία της εξέγερσης των φοιτητών, ενσωματώνοντας για συμβολικούς και ουσιαστικούς λόγους τα μηνύματα του Πολυτεχνείου στην αστυνομική αγωγή και παιδεία. Σήμερα προσθέτουμε και την άλλη διάσταση. Μήπως και η αστυνομία, ως θεσμός, δεν είναι ακόμα ταμπού για την κοινωνία μας ή τουλάχιστον για ένα μεγάλο μέρος της;
Όσο κι αν επισήμως οι κυβερνήσεις επιδιώκουν τον εξωραϊσμό της κατάστασης, δεν μπορούν να κρύψουν την αλήθεια, ότι για πολλές μα πολλές εκατοντάδες χιλιάδες συμπολιτών μας οι αστυνομικοί είναι προβληματικοί στη συμπεριφορά τους και κυρίως ταυτισμένοι με τις κατασταλτικές πολιτικές των κυβερνήσεων. Όχι μόνο επειδή κουβαλούν τις αμαρτίες άλλων εποχών αλλά και διότι ακόμα τους χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις ως απορροφητήρα των κοινωνικών εντάσεων. Οι όποιες διαφοροποιήσεις των συνδικάτων τους και οι καταδίκες της βίας από όπου κι αν προέρχεται, είναι λίγα μπροστά σε αυτά που αναμένει η κοινωνία από την ελληνική αστυνομία. Δεν πρέπει δε να επαναπαύονται στις δημοσκοπήσεις που δείχνουν υψηλά ποσοστά δημοφιλίας της αστυνομίας έναντι άλλων θεσμών, διότι αυτά οφείλονται μάλλον στην μετριασμένη εικόνα που «φιλοτεχνείται» και με τη δημόσια παρουσία των συνδικαλιστικών οργανώσεων των αστυνομικών.

Με δεδομένη αυτήν την κατάσταση, είναι εξηγήσιμο επομένως το γιατί δεν προσέρχεται κατά τον τριήμερο εορτασμό στο Πολυτεχνείο ούτε ένας επώνυμος αστυνομικός ή πάλι κάποιο σωματείο που θα ήθελε να αποδώσει τιμές στους Ήρωες της εξέγερσης του 73, σε αντίθεση με τους στρατιωτικούς που δια της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Στρατιωτικών δίνουν το δικό τους παρών.


Τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας, όταν ήταν ακόμα νωπές οι μνήμες, ήταν όντως παράτολμο το εγχείρημα και όσοι το προσπάθησαν συνάντησαν την οργή της αστυνομικής ηγεσίας τους. Το ίδιο συνέβαινε και με τους στρατιωτικούς, που δραστηριοποιούνταν σε διάφορες επιτροπές για τον εκδημοκρατισμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Θα περιοριστούμε όμως στα της αστυνομίας. Την περίοδο πριν από την δημοκρατική αλλαγή του Ανδρέα Παπανδρέου (1981), στα αστυνομικά έντυπα δημοσιεύονταν ακόμα φιλοχουντικά κείμενα. Όπως έγραφε τότε ο αποταχθείς αστυφύλακας Δημήτρης Γεωργακόπουλος (ειδική έκδοση ΤΑ ΚΑΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ –εκδόσεις της Επιτροπής Δημοκρατικού Αγώνα Αστυφυλάκων), «η χούντα πλέον πέθανε. Αλλά αυτοί που την υπηρέτησαν και την στήριξαν με ζήλο ζουν και τυραννούν τον ελληνικό λαό, αφού ακόμη και σήμερα βρίσκονται στον κρατικό μηχανισμό…». Άρα ήταν επόμενο όταν ο Δημήτρης Γεωργακόπουλος εμφανίστηκε ένστολος στο Πολυτεχνείο κατά την 6η επέτειο το 1979, να τον τυλίξουν σε μια κόλα χαρτί και να τον αποτάξουν ως ανάξιο για αστυνομικό. Τι κι αν εκείνος διαμαρτυρόταν ότι έφερνε στο Πολυτεχνείο ένα μήνυμα στο Λαό. Να σταματήσει η διχόνοια μεταξύ αστυνομίας και λαού.
Είναι η χρονιά κατά την οποία το Συμβούλιο της Ευρώπης εκδίδει την Διακήρυξη για την αστυνομία (690/1979) η οποία περιγράφει λεπτομερώς τα δημοκρατικά δικαιώματα των αστυνομικών (εκπαίδευση, επιπέδου υπηρεσίες προς τους πολίτες και ανθρώπινη διαβίωση, συνδικαλιστική δράση κ.α), αλλά η ηγεσία αρνούνταν να την υιοθετήσει. Προτιμούσε τις διώξεις όσων την επικαλούνταν, αλλά εκείνοι θαρραλέα εκπλήρωναν το χρέος τους.
Στην 7η επέτειο του Πολυτεχνείου η Επιτροπή Δημοκρατικού Αγώνα Αστυφυλάκων εκδίδει ανακοίνωση, καταθέτει στεφάνι δάφνινο (15/11/80) και το απόγευμα της 16/11/80 συμμετέχει στην πορεία μέχρι τη Βουλή. Η ανακοίνωση έγραφε:
«Εμείς οι αστυφύλακες της Επιτροπής δεν ξεχνάμε το Πολυτεχνείο. Το αληθινό νόημά του, το σύνθημά του, «Ψωμί -Παιδεία -Ελευθερία», παρά τις προσπάθειες που γίνονται για το αντίθετο. Κανείς μας δεν μπορεί να ξεχάσει ότι τότε δολοφονήθηκαν από τα όργανα της χούντας τόσα παιδιά, χωρίς να έχουν εκπληρωθεί ακόμη εκείνα για τα οποία έδωσαν τη ζωή τους. Για το λόγο αυτό καλούμε όλους τους αστυφύλακες να περιφρουρήσουν με κάθε τρόπο το κύρος της 7ης επετείου της λαϊκής εξέγερσης του Νοέμβρη, που αποτέλεσε σταθμό στον μακρόχρονο αγώνα του λαού μας για την εθνική ανεξαρτησία και την λαϊκή κυριαρχία».


Ακολούθησαν τα δραματικά γεγονότα μετά την απαγόρευση της πορείας προς την Αμερικανική πρεσβεία και την απόφαση της μειοψηφικής πτέρυγας της ΕΦΕΕ που επιχείρησε να σπάσει τον αστυνομικό κλοιό. Τα ΜΑΤ, όπως σημειώνουν οι εφημερίδες της εποχής, ξέφυγαν από κάθε έλεγχο με αποτέλεσμα να τραυματιστούν θανάσιμα η εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλου στην οδό Πανεπιστημίου και ο Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής στην Πλατεία Συντάγματος.
Ήταν τα πιο βίαια επεισόδια μετά το 1973 και για πολλά χρόνια στη συνέχεια στοίχειωναν τις ψυχές των ανθρώπων. Η αστυνομία είχε κλειστεί στο καβούκι της και κάθε σκέψη για εκδημοκρατισμό ξεχάστηκε. Τα πρώτα χρόνια μετά την επικράτηση του ΠΑΣΟΚ το 1981 έγιναν κάποιες προσπάθειες αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Το 1984 ο τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης, απαντώντας σε ερώτηση βουλευτών του ΚΚΕ για τον αστυνομικό συνδικαλισμό, παρέπεμπε το θέμα στο μέλλον, συναρτώντας το με την ενοποίηση των αστυνομικών σωμάτων, αν και αποτελούσε προγραμματική δέσμευση του Ανδρέα Παπανδρέου.
Η κατάσταση άρχισε να αλλάζει στην αστυνομία μετά το 1987-88 όταν δεκάδες τολμηροί αστυνομικοί αποφάσισαν να ενωθούν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Να αποτινάξουν από πάνω τους την καταπίεση και τον αυταρχισμό του κράτους της εποχής εκείνης. Σε αυτούς τους επαναστάτες του καιρού τους, ανήκει και η επόμενη πρωτοβουλία απόδοσης τιμών στους Ήρωες του Πολυτεχνείου. Προέρχονταν από τα σωματεία των αστυνομικών στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις, όπου βγήκαν ανακοινώσεις και κατατέθηκαν στεφάνια ανήμερα της επετείου.
Η αποφασιστικότητά τους όμως και πάλι δεν έχει βάθος. Προβοκάρεται είτε με κινήσεις εκ των έσω είτε απ’ έξω στο ανοικτό πεδίο των κοινωνικών συγκρούσεων. Εκεί όπου προβοκάτορες και αναρχικοί με τη δράση τους, εύκολα κάνουν απαγορευτική την όποια ακηδεμόνευτη δημοκρατική αστυνομική συμμετοχή κοινωνικού περιεχομένου.


Για πρώτη φορά στα αστυνομικά χρονικά το ενδιαφέρον των αστυνομικών για το Πολυτεχνείο εκδηλώνεται ηχηρά στην 15η επέτειο (1988) με την πρωτοβουλία μιας τριμελούς αντιπροσωπείας αστυνομικών μελών της Δημοκρατικής Ένωσης Αστυνομικών Βορείου Ελλάδος. Ήταν ο Αθηναγόρας Παζαρλής (ανώτατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ σήμερα), η Έλενα Σδράκα και ο Γιώργος Καλανδρέας, που κατέθεσαν στεφάνι έξω από την Πολυτεχνική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, αλλά και άλλοι αστυνομικοί στην Αθήνα που είχαν δραστηριοποιηθεί για την ίδρυση της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Αττικής. Αυτό επαναλαμβάνεται και στην 16η επέτειο, ενώ στην 17η επέτειο (1990) όταν πια έχει ιδρυθεί και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Αστυνομικών Υπαλλήλων (ΠΟΑΣΥ), κυκλοφορεί ο πρώτος επίσημος χαιρετισμός της.
Η ΠΟΑΣΥ στην ανακοίνωσή της εκείνη έγραφε ότι όλα αυτά τα χρόνια καταβλήθηκαν πολλές προσπάθειες, ώστε οι εργαζόμενοι στα Σώματα Ασφαλείας και ιδιαίτερα οι αστυνομικοί υπάλληλοι, να μείνουν μακριά, «ξένοι» από τις εκδηλώσεις του Πολυτεχνείου. Αυτό όμως είχε ως αποτέλεσμα να διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στο λαϊκό κίνημα και τα Σώματα Ασφαλείας. Η Ομοσπονδία των αστυνομικών έλεγε επίσης ότι το συνδικαλιστικό κίνημα των αστυνομικών παρά τις δυσκολίες, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την έκφραση μιας διαφορετικής άποψης και αποτέλεσε τροχοπέδη σε οποιαδήποτε πίεση επιχειρήθηκε να ασκηθεί και που σκοπό είχε τη δημιουργία ενός αντιλαϊκού πνεύματος. Ευχήθηκε δε «ο φετινός γιορτασμός να αποτελέσει την απαρχή για τη συμπόρευση των αστυνομικών και του λαού μας στο δρόμο της αγωνιστικής διεκδίκησης των ανεκπλήρωτων οραμάτων και προσδοκιών του λαού μας, αποφεύγοντας όσο από τον καθένα εξαρτάται, οποιαδήποτε αντιπαράθεση».

#enoplois