Ερώτηση Χ.Καφαντάρη για τα Συστήματα επικοινωνίας τύπου Tetra στο Πυροσβεστικό Σώμα

Αθήνα, 30 Οκτωβρίου 2014

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον κ. Υπουργό:

-          Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη

Θέμα: Συστήματα επικοινωνίας τύπου Tetra στο Πυροσβεστικό Σώμα

Το σύστημα Tetra αγοράστηκε από την κοινοπραξία Siemens-SAIC το 2004 με την υποχρέωση της υποστήριξης για μια δεκαετία. Με τη συμφωνία αυτή εγκαταστάθηκαν τα κέντρα ελέγχου του συστήματος, οι πομποδέκτες, το λογισμικό, καθώς και τα τερματικά συστήματα του Tetra στα περιπολικά οχήματα της ΕΛΑΣ, στα οχήματα του Πυροσβεστικού Σώματος, του Λιμενικού Σώματος, του ΕΚΑΒ και της ΕΥΠ, στο πλαίσιο της αναβάθμισης του συστήματος Ελέγχου και Διοίκησης των Σωμάτων Ασφαλείας, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων.

Το σύστημα Tetra αποτελεί τμήμα του συστήματος C4I και επιτρέπει την μετάδοση ήχου και δεδομένων με ασφάλεια, διευκολύνοντας το συντονισμό των επιμέρους μονάδων των Σωμάτων Ασφαλείας, της ΕΥΠ και του ΕΚΑΒ. Όμως όπως αποδείχτηκε στην πράξη, το σύστημα Tetra λειτούργησε όλα αυτά τα χρόνια με αρκετά προβλήματα και δεν προσέφερε τις υπηρεσίες που αναμενόταν.

Στην Ολομέλεια της Βουλής (21-07-2011) ο κ. Μαρκογιαννάκης κατήγγειλε το σκάνδαλο του Tetra, αναφέροντας επιπλέον ότι κόστισε στον Έλληνα φορολογούμενο περίπου 120.000.000€. Επιπλέον, στην ίδια συνεδρίαση αποκαλύπτει ότι ως αναπληρωτή υπουργός είχε πρόταση από την EADS (θυγατρική της Ericsson) για αγορά έναντι 12.000.000€, τότε, για εγκατάσταση (αγορά) Tetra στο νομό Θεσσαλονίκης –αντίστοιχου της Αττικής- και όχι παροχή υπηρεσιών, όπως γινόταν στην Αττική. Ο ίδιος, δε, αναφέρει και πρόταση για μετατροπή σε σύμβαση leasing μετά τη λήξη της σύμβασης και ιδιοκτήτη το ελληνικό κράτος.

Σύμφωνα με το υπουργείο οι υπηρεσίες Tetra παρέχονταν στους φορείς (Σώματα Ασφάλειας, Λιμενικό Σώμα, ΕΚΑΒ) μέσω συμβολαίου παροχής υπηρεσιών δεκαετούς διάρκειας (01-08-2004 έως 31-07-2014), έναντι συνολικού τιμήματος 82.194.510€ πλέον ΦΠΑ. Μετά τη δεκαετή χρήση του δικτύου ιδιοκτησίας της εταιρίας Siemens οι δυο επιλογές, σύμφωνα με το υπουργείο, ήταν η επέκταση για 5 έτη των υπηρεσιών δικτύου Tetra (δικαίωμα προαίρεσης) και η μεταβίβαση κυριότητας της υποδομής Tetra στο ελληνικό δημόσιο.

Οι διαπραγματεύσεις αυτές δεν τελεσφόρησαν, καθώς οι προσφορές που υπεβλήθησαν και λόγω παλαιότητας του συστήματος κρίθηκαν ασύμφορες για το ελληνικό δημόσιο. Λόγω της εξέλιξης αυτής, και για εξασφάλιση της επικοινωνίας των Υπηρεσιών στην Αττική, επανήλθε ο πρότερος τρόπος επικοινωνίας, δηλαδή ο αναλογικός τρόπος, κατόπιν συντήρησης, επισκευής και αναβάθμισης του υπάρχοντος αναλογικού δικτύου της Αττικής.

Επίσης, σύμφωνα με το υπουργείο, η Δ/νση Τεχνικής Υποστήριξης της αρμόδιας Υπηρεσίας του Αρχηγείου της ΕΛΑΣ έχει προτείνει την απόκτηση συστήματος ασύρματων επικοινωνιών τύπου Tetra, για τις περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Αττικής και Θεσσαλονίκης και για την Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας – Θράκης.

Σημειώνεται, επίσης, ότι για την κάλυψη εξειδικευμένων αναγκών της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Ειδικών Εγκλημάτων Βίας (ΔΑΕΕΒ) του Αρχηγείου της ΕΛΑΣ, που απαιτούν διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών, η Διεύθυνση Οικονομικών του Αρχηγείου έχει ήδη συνάψει σύμβαση με την εταιρεία DETECON Ανάπτυξη-Τεχνολογία Συμβουλευτική Ανώνυμη Εταιρεία, για την προμήθεια Ενοποιημένου Συστήματος Ομαδικής Επικοινωνίας, βασιζόμενο σε τεχνολογίες κινητής τηλεφωνίας τύπου «TASSTA».

Έχει γίνει γνωστό, από δημοσιεύματα, ότι εδώ και έναν χρόνο εξετάζεται η αγορά συστήματος (παρόμοιου με το Tetra) η οποία εκτιμάται ότι θα λύσει όλα τα προβλήματα επικοινωνίας. Μια τέτοια λύση που έχει προταθεί, έχει σε πρώτη φάση, κόστος περίπου 15 εκατ. ευρώ για τη Βόρεια Ελλάδα και κατά τι  παραπάνω για την Αττική. Το σύστημα πάντως δεν προκρίθηκε για λόγους κόστους καθώς και για λόγους επιχειρησιακούς (χρειάζεται μετεκπαίδευση του προσωπικού).

Λόγω των πολλαπλών προβλημάτων που παρουσιάζονταν στο σύστημα Tetra τα Σώματα Ασφαλείας ως άμεσες λύσεις επέλεγαν άλλα συστήματα, όπως το συχνότερο, η κινητή τηλεφωνία. Λύσεις, οι οποίες κοστίζουν επιπλέον, αλλά έχουν και πολλαπλά προβλήματα. Λόγω του υψηλότατου κόστους, καθώς και των πολλαπλών προβλημάτων, οδήγησαν στην απόφαση για κατάργηση του συστήματος (μέσω της μη ανανέωσης της σύμβασης) και, αφού λεφτά δεν υπάρχουν, την επιστροφή στο παλιό σύστημα, το οποίο βέβαια, δεν είναι και το ιδανικό, αφού γίνεται εύκολος στόχος παρεμβολών.

Προβλήματα του συστήματος Tetra δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς και σε θέματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που ανέφεραν ότι το σύστημα έπεφτε όταν το χρειαζόταν κανείς, αφού σε «περιόδους πολυχρησίας και υπερφόρτωσης του δικτύου, παρουσιάζεται μεγάλη δυσκολία στην επικοινωνία, επειδή το σύστημα περνά από τον OTE». Η λύση που δόθηκε ήταν κάθε περιοχή να εκπέμπει σε διαφορετική συχνότητα και έτσι ήταν μάλλον αδύνατη η υπερφόρτωση και τα προβλήματα στην επικοινωνία.

Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της η Ένωση Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος αναφέρει  χαρακτηριστικά ότι «Δυστυχώς όπως ήταν και αναμενόμενο, το συγκεκριμένο σύστημα (παλαιό αναλογικό σύστημα επικοινωνιών) παρουσιάζει πολλά προβλήματα, δημιουργώντας υστερήσεις ή και κενά επικοινωνίας, δυσχεραίνοντας τις πυροσβεστικές επιχειρήσεις, αλλά και δημιουργώντας κινδύνους για την ασφάλεια του εμπλεκομένου σε αυτές πυροσβεστικού προσωπικού». Και καταλήγει σημειώνοντας: «Οι επικοινωνίες είναι σημαντικός παράγοντας της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας του Πυροσβεστικού Σώματος. Πρέπει άμεσα «από χθες» να δοθεί λύση στο πρόβλημα των επικοινωνιών με την εγκατάσταση σύγχρονου και ασφαλούς συστήματος. Γιατί δεν φθάνει μόνο η επαγγελματική ευσυνειδησία των Πυροσβεστών. Χρειάζονται και τα μέσα και τα εργαλεία για να είμαστε αποτελεσματικοί στους κινδύνους και τις απειλές που στοχεύουν την πολιτική προστασία στη χώρα μας».

Τέλος, σύστημα Tetra έχει εγκαταστήσει από το 2012 η Περιφέρεια Κρήτης, λειτουργώντας το ως ένα ενιαίο σύστημα επικοινωνίας μεταξύ Αυτοδιοίκησης, Σωμάτων Ασφαλείας, υπηρεσιών και εμπλεκομένων φορέων για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών, όπως είναι οι φυσικές καταστροφές. Για την αποφυγή και την αντιμετώπιση προβλημάτων, ιδίως σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και κρίσεων, όπως αποδεδειγμένης υπερφόρτωσης και δυσλειτουργίας της κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, της υπερφόρτωσης του υφιστάμενου ασύρματου δικτύου των Υπηρεσιών τοπικά κατά την παράλληλη διαχείριση συμβάντων και της πλήρους αδυναμίας ασύρματης επικοινωνίας του Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων με δήμους και περιφερειακές ενότητες χωρίς τη συνδρομή των Ραδιοερασιτεχνών, η Περιφέρεια Κρήτης και μετά από συγκριτική αξιολόγηση άλλων συστημάτων ασύρματης επικοινωνίας (αυτόνομο ραδιο-δίκτυο, δορυφορικό σύστημα) αποφάσισε την ανάπτυξη του ασύρματου συστήματος επικοινωνιών «Tetra του ΟΤΕ» χωροταξικά σε όλη την Κρήτη, καλύπτοντας  πλήρως τις ανάγκες επικοινωνίας του συστήματος Πολιτικής Προστασίας της Κρήτης (αποκεντρωμένη διοίκηση, περιφέρεια, δήμοι), δυνάμενο να εξυπηρετεί τις επικοινωνίες με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους επιχειρησιακούς φορείς (Αστυνομία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ, Λιμενικό Σώμα, Στρατός), όπως επίσης και τις επικοινωνίες ξένων αποστολών σε περίπτωση διεθνούς συνδρομής Πολιτικής Προστασίας.

Επειδή,

·         Κατά τη διάρκεια των δέκα ετών που λειτούργησε το σύστημα Tetra της Siemens, δεν προσέφερε το σύνολο των υπηρεσιών που υποτίθεται ότι μπορούσε να παράσχει, ενώ οι διακοπές στην επικοινωνία δεν ήταν λίγες ακόμη και σε κρίσιμες καταστάσεις λόγω υπερφόρτωσης.

·         Βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη η δικαστική διαδικασία για το σκάνδαλο Siemens σχετικά με το σκάνδαλο του C4I και Tetra.

·         Οι επικοινωνίες είναι σημαντικός παράγοντας της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας του Πυροσβεστικού Σώματος και όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε καταστάσεις κρίσεων και έκτακτης ανάγκης και θα πρέπει να διαθέτουν ένα ασφαλές λειτουργικό ψηφιακό σύστημα επικοινωνιών.

·         Η κυβέρνηση ουδέποτε προέβη σε ένα ρεαλιστικό σχεδιασμό αναφορικά με την επόμενη μέρα μετά τη λήξη της σύμβασης με τη Siemens-SAIC και την αδυναμία χρησιμοποίησης του συστήματος Tetra.

·         Είναι υπαρκτή η ανάγκη λόγω των προαναφερθέντων προβλημάτων για επείγουσα αποκατάσταση ενός σύγχρονου ψηφιακού συστήματος επικοινωνίας για το Πυροσβεστικό Σώμα και για όλα τα Σώματα Ασφαλείας και τους φορείς διαχείρισης κρίσεων, το οποίο να ανταποκρίνεται στις επιχειρησιακές τους ανάγκες και στις σύγχρονες τηλεπικοινωνιακές απαιτήσεις.

Ερωτάται ο κ. υπουργός:

·         Υπάρχουν και ποιες είναι οι εισηγήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών και  αξιωματικών σχετικά με την αντικατάσταση του υπάρχοντος συστήματος; Ποιες οι προτάσεις τους σχετικά με το σύστημα τηλεπικοινωνιών όλων των εμπλεκόμενων φορέων;

·         Τα νέα συστήματα επικοινωνίας που εξετάζονται προς αγορά, σύμφωνα με το υπουργείο, εγγυώνται τις παραδοχές για τις οποίες τα προηγούμενα συστήματα απορρίφθηκαν;

·         Τι προτίθεται να κάνει το υπουργείο προκειμένου να προστατεύσει το δημόσιο συμφέρον, να ενισχύσει την επιχειρησιακή ικανότητα του Πυροσβεστικού Σώματος, να μην έχει επιπτώσεις στη ζωή και την ασφάλεια των πυροσβεστών αλλά και των πολιτών και να μη θρηνήσουμε θύματα εξαιτίας αυτής της ολιγωρίας;

·         Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η δικαστική διαδικασία για το εν λόγω σκάνδαλο της Siemens και C4I;

·         Ποια ήταν η προσφορά από τη γερμανική Siemens που κρίθηκε ατελέσφορη για το ελληνικό δημόσιο; Ποιοι άλλοι παράγοντες επηρέασαν το ατελέσφορο της προσφοράς; Αληθεύουν τα δημοσιεύματα για δωρεάν ανανέωση της σύμβασης;

·         Πόσο κόστισε η συντήρηση, επισκευή και αναβάθμιση του υπάρχοντος αναλογικού δικτύου της Αττικής με το οποίο γίνεται η επικοινωνία σήμερα των Σωμάτων Ασφαλείας;

·         Ενώ εδώ και ένα χρόνο εξετάζεται η αγορά συστήματος παρόμοιου με το Tetra γιατί κωλυσιέργησαν με αποτέλεσμα να επιβαρυνθεί το δημόσιο με την επισκευή και συντήρηση του παλαιού συστήματος;

·         Πως σκέφτεται να αξιοποιήσει τα επιμέρους περιφερειακά συστήματα τύπου Tetra που έχουν εγκατασταθεί από τις Περιφέρειες, όπως στην Περιφέρεια Κρήτης, για δράσεις Πολιτικής Προστασίας;

·         Έχει διερευνηθεί η συνεργασία με το Ίδρυμα Τεχνολογίας Έρευνας (ΙΤΕ) της Κρήτης για την ηλεκτρονική διαχείριση κλήσεων και γενικότερα της ψηφιακής επικοινωνίας, ως διεθνώς αναγνωρισμένο για τη μακροχρόνια βασική και εφαρμοσμένη έρευνα που διεξάγει στους τομείς της Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών;

Η ερωτώσα βουλευτής

Χαρά Καφαντάρη