Τότε που «στην Ελλάδα δεν είχαμε νεοναζί»

Ο Νίκος Μιχαλολιάκος χαιρετά ναζιστικά στο δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων το 2010, όταν είχε εκλεγεί δημοτικός σύμβουλος

Του Δημήτρη Ψαρρα

Μετά από ενάμιση χρόνο στο ψυγείο, επανέρχεται προς ψήφιση το «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο. Η δυσκολία της κυβέρνησης να συντάξει ένα σχετικό νομοθετικό πλαίσιο που να καλύπτει όχι μόνο τις ανάγκες προστασίας της δημόσιας ζωής από τις πράξεις φυλετικού μίσους, αλλά και τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας στον τομέα υπεράσπισης των θυμάτων τέτοιου είδους επιθέσεων (κυρίως πρόσφυγες και μετανάστες), είχε οδηγήσει στο γνωστό φιάσκο πριν από ενάμιση χρόνο.
Τελικά, τότε, είχε αποσυρθεί το αρχικό σχέδιο, ενώ ο αρμόδιος υπουργός οδηγήθηκε σε παραίτηση και το κόμμα από το οποίο προερχόταν αποχώρησε λίγο καιρό αργότερα από την αρχική τρικομματική κυβέρνηση.



Η αμφιθυμία απέναντι στη Χ.Α.

Η δυσανεξία της κυβέρνησης απέναντι σε κάθε μέτρο ανάσχεσης του ρατσιστικού φαινομένου οφείλεται, βέβαια, στην αρχική αμφιθυμία της Νέας Δημοκρατίας απέναντι στη Χρυσή Αυγή, μια στάση που εκδηλώθηκε με γκροτέσκο τρόπο μετά τις συλλήψεις ηγετικών στελεχών της ναζιστικής οργάνωσης (υπόθεση Μπαλτάκου, κ.λπ.). Αλλά υπάρχει και μια βαθύτερη αιτία, στην οποία συμμέτοχο είναι και το άλλο σκέλος της δικομματικής κυβέρνησης Σαμαρά, το ΠΑΣΟΚ. Επί χρόνια τα δύο κόμματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία αρνούνταν πεισματικά να παραδεχτούν ότι υπάρχει πρόβλημα ρατσιστικής και ναζιστικής βίας στην Ελλάδα. Και σε κάθε καμπανάκι που χτυπούσαν οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα ή διεθνείς οργανισμοί στους οποίους συμμετέχει η χώρας μας, η σταθερή απάντηση των εκπροσώπων της κυβέρνησης ήταν ότι δεν έχουν παρουσιαστεί παρόμοια φαινόμενα.
Σ’ αυτές τις καθησυχαστικές δηλώσεις, από τη μια μεριά λειτουργεί το κλασικό σύνδρομο της στρουθοκαμήλου, από την άλλη δύσκολα κρύβεται και η ένοχη διαπλοκή θυλάκων του βαθέος κράτους με τη Χρυσή Αυγή.
Τον Σεπτέμβριο του 2009 είχε προγραμματιστεί η σύνταξη μιας Εκθεσης για την Ελλάδα από την Επιτροπή του ΟΗΕ για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων (Committee on the Elimination of Racial Discrimination, CERD). Στην Εκθεση επρόκειτο να αξιολογηθεί η εφαρμογή από την Ελλάδα της Διεθνούς Σύμβασης για την Εξάλειψη όλων των μορφών Φυλετικών Διακρίσεων. Οι συντάκτες της Εκθεσης είχαν συγκεντρώσει ορισμένα ανησυχητικά στοιχεία για την αύξηση των κρουσμάτων ρατσιστικής βίας, εγκλημάτων μίσους, και είχαν διαπιστώσει με βάση και τις σχετικές αναφορές οργανώσεων, όπως η Ελληνική Ομάδα για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων (ΕΟΔΜ) και το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ), ότι υπάρχει ανοιχτή δράση νεοναζιστικών ομάδων.
Οπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, πριν από τη σύνταξη της Εκθεσης, ο υπεύθυνος εισηγητής της Επιτροπής του ΟΗΕ υπέβαλε εγγράφως στην ελληνική κυβέρνηση σειρά ερωτημάτων σχετικά με τη συμμόρφωση της χώρας στις σχετικές διεθνείς της υποχρεώσεις. Ξεχωρίζω μια ενδεικτική ερώτηση από την παράγραφο 4 του εγγράφου:
«Παρακαλείσθε να διευκρινίσετε εάν οι οργανώσεις και ομάδες που προωθούν ή υποθάλπουν ρατσιστικές διακρίσεις στο συμβαλλόμενο κράτος, συμπεριλαμβανομένων των νεο-ναζιστικών ομάδων, έχουν απαγορευθεί νομίμως και έχει ασκηθεί δίωξη σε εκείνους που τις διευθύνουν».


 «Δεν υπάρχει θέμα»

Η απάντηση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, στο οποίο τότε βρισκόταν επικεφαλής η Ντόρα Μπακογιάννη, είναι αποστομωτική: «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει οργανωμένο νεο-ναζιστικό κίνημα. Για το λόγο αυτό, μέχρι τώρα, οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με την απαγόρευση των ομάδων, όπως αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω. Σε περίπτωση που παρουσιαστούν τέτοια προβλήματα στο μέλλον, θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα, σύμφωνα με τη σχετική εθνική νομοθεσία και τις διεθνείς συνθήκες».

Τα πρακτικά της συζήτησης στην Επιτροπή του ΟΗΕ για τη ρατσιστική βία και τον νεοναζισμό στην Ελλάδα

Στις 14 Αυγούστου 2009 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη, στην οποία μετείχαν οι εκπρόσωποι του CERD και της ελληνικής κυβέρνησης. Ο εισηγητής της Εκθεσης Λίντγκρεν Αλβες επανήλθε στο θέμα της απαγόρευσης των νεοναζιστικών ομάδων και επισήμανε κρούσματα ρατσισμού και αντισημιτισμού που είχαν καταγραφεί εκείνη την περίοδο στην Ελλάδα. Αλλο μέλος της Επιτροπής επισήμανε ότι, «σύμφωνα με την απάντηση του συμβαλλόμενου κράτους στο ερώτημα 4 του καταλόγου των θεμάτων, δεν υπάρχει οργανωμένο νεοναζιστικό κίνημα στην Ελλάδα», αλλά αναρωτήθηκε «κατά πόσον υπάρχουν ανοργάνωτες [νεοναζιστικές] ομάδες, δεδομένου ότι η Επιτροπή έχει λάβει εκθέσεις από τους οργανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με εξτρεμιστές, με ξενοφοβικές απόψεις που είχαν οξεία αντιπαλότητα με τους μετανάστες, τους Εβραίους και άλλες μειονότητες».
Σύμφωνα με τα πρακτικά της συζήτησης, ο κ. Πρόσπερ «ρώτησε για το μέγεθος του προβλήματος». Στα πρακτικά αυτά δεν υπάρχει καμιά απάντηση των εκπροσώπων της ελληνικής κυβέρνησης σ’ αυτό το ζήτημα.
Λίγες μέρες αργότερα (14.9.2009) δημοσιεύτηκε η Εκθεση στην οποία περιλαμβάνεται σαφής σχετική αναφορά. Προφανώς δεν έπεισαν την Επιτροπή οι βολικές διαβεβαιώσεις του ΥΠΕΞ: «Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της σχετικά με αναφορές για τη διάδοση από ορισμένες οργανώσεις και μέσα μαζικής ενημέρωσης ρατσιστικών στερεοτύπων και σχολίων μίσους εναντίον προσώπων που ανήκουν σε διαφορετικές εθνοτικές και φυλετικές ομάδες. Η Επιτροπή συνιστά στο κράτος-μέλος να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για την ποινικοποίηση των οργανώσεων και των μέσων ενημέρωσης που είναι ένοχοι τέτοιων πράξεων. Συνιστά, επίσης, στο συμβαλλόμενο κράτος να απαγορεύσει με συγκεκριμένα μέτρα νεοναζιστικές ομάδες από την επικράτειά του και να λάβει πιο αποτελεσματικά μέτρα για να προωθήσει την ανεκτικότητα έναντι των ατόμων διαφορετικής εθνοτικής καταγωγής».
Οταν ρίζωνε ο φασισμός

Γνωρίζουμε σήμερα ότι αυτές οι υποδείξεις της Επιτροπής του ΟΗΕ δεν απασχόλησαν καν την ελληνική διοίκηση. Και όταν ενάμιση χρόνο αργότερα (17.12.2010) υπέβαλε σχετικό έγγραφο η νέα ελληνική κυβέρνηση (υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας, πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου), προκειμένου να ενημερώσει τον διεθνή οργανισμό για την πρόοδο συμμόρφωσης του ελληνικού κράτους στα συμπεράσματα της Εκθεσης του 2009, δεν έκανε ούτε καν νύξη για το επίμαχο ζήτημα του νεοναζισμού.

Και όμως. Η περίοδος 2009-2010 ήταν η κρίσιμη περίοδος για το ρίζωμα της ναζιστικής Χρυσής Αυγής σε γειτονιές του κέντρου της Αθήνας. Τον Οκτώβριο του 2010 είχε ήδη εκλεγεί δημοτικός σύμβουλος και ο Μιχαλολιάκος. Αλλά οι διαδοχικές κυβερνήσεις προτιμούσαν να μιμούνται την αντιμεταναστευτική ατζέντα της Χρυσής Αυγής και να αξιοποιούν τη συνεργασία των χρυσαυγιτών με τα τοπικά αστυνομικά τμήματα, από το να δουν κατάματα όσα τους προμηνούσε η Επιτροπή του ΟΗΕ.

#efsyn.gr