Μελανσόν: Δεν θα πεθάνουμε για ένα νόμισμα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΖΑΝ-ΛΥΚ ΜΕΛΑΝΣΟΝ ΣΤΟΝ ΣΤΑΘΗ ΚΟΥΒΕΛΑΚΗ

Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν είναι σίγουρα από τις πιο εκρηκτικές προσωπικότητες τηςευρωπαϊκής Αριστεράς. Ηγετική μορφή επί πολλές δεκαετίες της αριστερής πτέρυγας

τουΣοσιαλιστικού Κόμματος, αποχώρησε το2008 και ίδρυσε το Αριστερό Κόμμα. Λίγους μήνες μετά, μαζί με το Κ.Κ Γαλλίας και άλλες μικρότερες οργανώσεις, συγκρότησε τοΑριστερό Μέτωπο, του οποίου ήταν υποψήφιος στις περσινές προεδρικές εκλογές. Με ποσοστό 11% και 4 εκατομμύρια ψήφους, ο Μελανσόν επιτυγχάνει το καλύτερο αποτέλεσμα υποψηφίου της ριζοσπαστικής Αριστεράς από το 1981 και αναδεικνύει το Αριστερό Μέτωπο ως δυναμική και ανερχόμενη πολιτική δύναμη. Τον συναντήσαμε στο Παρίσι και μιλήσαμε για τον απολογισμό του πρώτου χρόνου της προεδρικής θητείας του Φρανσουά Ολάντ, για την Ευρώπη και το ευρώ, και φυσικά για την Ελλάδα και την Κύπρο, δύο χώρες στις οποίες ο Μελανσόν αποδίδει μεγάλη σημασία στην τρέχουσα συγκυρία.

Διαβάστε παρακάτω ολόκληρη τη συνέντευξη του Ζαν -Λικ Μελανσόν στον Στάθη Κουβελάκη:

Ερ. Πριν από κάτι λιγότερο από χρόνο ήσουν μαζί με τον γραμματέα του ΚΚ Γαλλίας Πιέρ Λοράν στο πλευρό του Αλέξη Τσίπρα σε μια αλησμόνητη συνέντευξη τύπου, στην οποία είχα την τύχη να συνεισφέρω ως διερμηνέας. Ο Αλέξης Τσίπρας είχε τότε χαρακτηρίσει ως «Ολαντρέου», έναν όρο που είχες καθιερώσει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής σου εκστρατείας, τον νεοεκλεγέντα Γάλλο πρόεδρο της Δημοκρατίας, κάτι που τα ελληνικά ΜΜΕ είχαν θεωρήσει ύψιστη αναίδεια. Ενα χρόνο μετά, παίρνοντας υπ’όψιν τα πεπραγμένα, πιστεύεις ότι ήταν βάσιμος αυτός ο χαρακτηρισμός;

Απ. Ας ξεκινήσω την απάντησή μου απορρίπτοντας αυτόν τον ρόλο των ΜΜΕ ως θεματοφύλακα των καλών τρόπων. Επί της ουσίας τώρα, ένα χρόνο μετά έχει πλέον αποδειχθεί ότι ο Ολάντ είναι όντως ένας «Ολαντρέου». Ας σκεφτούμε λίγο τι χαρακτήρισε τον Παπανδρέου. Ενα εκλογικό πρόγραμμα μάλλον προοδευτικής σοσιαλδημοκρατικής έμπνευσης και κατόπιν μια άγρια νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση, που δεν παίρνει υπ’όψη της το παραμικρό δεδομένο, την παραμικρή αντίρρηση και βαδίζει ολοταχώς προς στον γκρεμό ως υπνοβάτης. Ο Παπανδρέου οδήγησε την πατρίδα του στον όλεθρο, και οργάνωσε τη λεηλασία της, προτού επιδείξει ένα ύστατο ίχνος αξιοπρέπειας μετά από το νιοστό πακέτο μέτρων λιτότητας, όταν ζήτησε δημοψήφισμα. Σε 48 ώρας, οι κυρίαρχοι της ΕΕ τον είχαν αδειάσει, και δεν τους αντιστάθηκε περισσότερο απ’ότι είχε προηγουμένως αντισταθεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στην τρόϊκα.

Εμείς ξέραμε ποιός ήταν ο Ολάντ. Τον είδαμε εξ’άλλου να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της Ελλάδας και να καλεί, λίγες μόνο μέρες πριν τις κρίσιμες εκλογές της 17ης Ιούνη, τους έλληνες ψηφοφόρους να υποταχτούν στα Μνημόνια και στην τρόϊκα. Παρ’όλα αυτά κανένας μας δεν είχε φανταστεί ότι θα προκαλούσε με τόσο βίαιο τρόπο και τόσο σύντομα καταστροφές τέτοιες έκτασης, εγκρίνοντας δύο πακέτα μέτρων λιτότητας διπλάσιου ύψους απ’αυτά που είχε προωθήσει προηγουμένως η Δεξιά. Και κυρίως κανένας μας δεν είχε φανταστεί ότι θα κατακερμάτιζε με τόσο συστηματικό τρόπο τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που τον έφεραν στην εξουσία. Ξεκίνησε παραμερίζοντας το Αριστερό Μέτωπο, κατόπιν ταπείνωσε τους Πράσινους και μετά τους ριζοσπάστες της αριστεράς, που είχαν καταθέσει μια πρόταση νόμου για να αλλάξει το εκλογικό σύστημα των ευρωεκλογών.

Ακόμη πιο πρόσφατα, ο Ολάντ, εκβιάζοντας την ίδια του την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, πέρασε ένα νομοσχέδιο για την απασχόληση που έχουν υπαγορεύσει οι βιομήχανοι. Σαν να μην έφτανε αυτό, χωρίς καν να συμβουλευτεί το κόμμα του ή τους βουλευτές του, αλλάζει θέση για την «κοινωνική αμνηστία»[1] και απορρίπτει την πρόταση νόμου του Αριστερού Μετώπου που είχε ήδη ψηφιστεί στη Γερουσία, χάρις στην υποστήριξη των σοσιαλιστών και των Πράσινων!

Ερ. Το Αριστερό Μέτωπο αποφάσισε να αντιδράσει σε αυτόν τον εμμονικό νεοφιλελευθερισμό καλώντας σε μια πλατειά πορεία στο Παρίσι στις 5 Μάη. Ποιοί είναι οι στόχοι αυτής της κινητοποίησης;

Απ. Αρχικά η ιδέα ήταν να προσφέρουμε μια θετική διέξοδο στο αρρωστημένο κλίμα που επικράτηση όταν η κυβέρνηση κλονίστηκε συθέμελα από το σκάνδαλο Καϊζάκ[2]. Η ιδέα ήταν να διαδηλώσουμε ενάντια στο σύστημα, ενάντια στο καθεστώς της 5^ης Δημοκρατίας που επιτρέπει αυτήν τη διαπλοκή του χρήματος και της κρατικής εξουσίας. Εκτοτε προστέθηκαν και άλλοι λόγοι. Στις 16 Μάη θα κατατεθεί στη Βουλή η πρόταση νόμου του Αριστερού ενάντια στις απολύσεις σε κερδοφόρες επιχειρήσεις, την οποία η κυβέρνηση απορρίπτει. Την ίδια μέρα θα γίνει η ψηφοφορία στην ολομέλεια της Βουλής επί του σχεδίου της «κοινωνικής αμνηστίας» και δυό μέρες πριν θα έχουμε την δεύτερη ψηφοφορία επί του συμφώνου για την απασχόληση για το οποίο μίλησα προηγουμένως.

Η πορεία απέκτησε έτσι ένα νέο νόημα, τη διαμόρφωση ενός συσχετισμού δύναμης σχετικά με καίριας σημασίας για τα εργασιακά δικαιώματα νομοσχέδια. Επιπλέον αποτελεί και μια απάντηση στην συνεχή εδώ και μήνες κινητοποίηση της Δεξιάς εναντίον του γάμου των ομοφυλόφυλων. Προβλέπω λοιπόν ότι η πορεία θα είναι μαζική και με αγωνιστικό παλμό.

Ερ. Αυτό μας οδηγεί σε ένα ερώτημα στρατηγικού χαρακτήρα. Από τότε που ηγείσαι του Αριστερού Μετώπου, τονίζεις ότι ο στόχος δεν είναι απλά η οικοδόμηση μια δύναμηςδιαμαρτυρίας ή αντιπολίτευσης αλλά μιας δύναμης που κομίζει εναλλακτική πρόταση. Λες ότι το Αριστερό Μέτωπο στοχεύει στην εξουσία, σε μια πρόταση που θα αλλάξει την συνολική πορεία της χώρας. Αυτή εξ’άλλου είναι και η μεγάλη πρόκληση για την Αριστερά σήμερα. Μόνο στην Ελλάδα όμως, με την άνοδο του Σύριζα, φαίνεται να υπάρχει μια κατάσταση που να προσεγγίζει αυτόν τον στόχο. Τι δρόμο μπορεί να ακουληθήσει η Γαλλία για να τον φθάσει;

Απ. Πρέπει να ακολουθήσουμε τη μέθοδο που υιοθέτησε ο Σύριζα, δηλαδή να συγκροτήσουμε έναν πλατύ συνασπισμό δυνάμεων που να διαθέτει στο εσωτερικό του την ενέργεια και τις διαδικασίες που θα επιτρέπουν τη σύγκλιση ανθρώπων που προέρχονται από διαφορετικούς χώρους. Και πρέπει να τους προτείνουμε έναν ορίζοντα εξουσίας και όχι περιθώριου. Πρέπει επίσης ο κόσμος να καταλάβει ότι όντως στοχεύουμε στην εξουσία, ότι είμαστε μια εναλλακτική πρόταση. Αυτό είναι κάτι που πολλοί στην «άλλη» αριστερά και στην άκρα αριστερά έχασαν από το οπτικό τους πεδίο, γιατί η ιστορία στάθηκε σκληρή μαζί τους και τους απομάκρυνε από κάθε προοπτική εξουσίας. Κατέληξαν έτσι να ξεχάσουν ότι αυτή η χώρα είναι και δική τους και ότι είναι και αυτοί υπεύθυνοι για την πορεία που θα ακολουθήσει. Από την πλευρά μου προσπάθησα να φέρω στο Αριστερό Μέτωπο αυτήν την πλειοψηφική κουλτούρα.

Σίγουρα δεν είμαστε στο σημείο που βρίσκεται ο Σύριζα και τούτο γιατί, ευτυχώς με μια έννοια, η Γαλλία δεν χτυπήθηκε όσο η Ελλάδα από την κρίση και γιατί δεν κατέρρευσε το προϋπάρχον πολιτικό σκηνικό όπως σε σας, και ειδικότερα το ΠΑΣΟΚ. Αλλά όλοι έχουν επίγνωση ότι η νυν κυβέρνηση του Ζαν-Μαρκ Ερό είναι εξαντλημένη και ότι η πολιτική του Ολάντ έχει καταρρεύσει υπό το βάρος της καλπάζουσας ανεργίας.

Είπα λοιπόν ότι, σ’αυτές τις συνθήκες, είμαι υποψήφιος πρωθυπουργός μιας κυβέρνησης που θα κινείτο σε εντελώς άλλη κατεύθυνση. Πρόκειται βεβαίως για μια συμβολική κίνηση αλλά είναι ένας δυνατός συμβολισμός γιατί βρίσκει στηρίγματα σε μια κινητοποίηση στους δρόμους και στη σύγκλιση σε κρίσιμες ψηφοφορίες στη Βουλή μεταξύ του Αριστερού Μετώπου, των Πράσινων και ορισμένων σοσιαλιστών βουλευτών.

Ερ. Πως βλέπεις το μέλλον της Ευρώπης;

Είμαι πολύ ανήσυχος και δεν το κρύβω. Είμαστε η Γηραιά Ηπειρος, μια περιοχή του πλανήτη που δεν ξέρει να διαχειριστεί τις κρίσεις της χωρίς προφυγή σε πολέμους, σε αντίθεση π.χ. με την Λατινική Αμερική όπου η κρίση λύνεται μέσω στάσης πληρωμών και χρεοκοπίας. Στην Ευρώπη δεν καταφέραμε ποτέ κάτι τέτοιο, πάντα προσπαθούσαμε να μεταφέρουμε το κόστος στον γείτονα. Αυτό έκανε το Τρίτο Ράϊχ που ξεπήδησε ως αντίδραση στις τεράστιες αποζημιώσεις που είχε επιβάλλει στη Γερμανία το Σύμφωνο των Βερσαλιών. Κατά βάθος κάτι παρόμοιο βλέπουμε και σήμερα, μια δυναμική αντιπαράθεσης μεταξύ χωρών. Η Γερμανία παίζει εκ των πραγμάτων τον ίδιο τρομακτικό ρόλο που έπαιξε και στο παρελθόν. Λέγοντας αυτά δε θέλω να απαρνηθώ τις ελπίδες μου για ειρήνη και για συνεννόηση αλλά το να μην λέμε την αλήθεια ισοδυναμεί με άρνηση της πραγματικότητας.

Μετά την ενοποίηση, η Γερμανία υιοθέτησε μια επιθετική στάση. Θυμάμαι ότι Μιτεράν δεν αναγνώρισε την ενοποίηση έως ότου γίνει αποδεκτή η γραμμή Οντερ-Νάϊσσε ως το οριστικό ανατολικό σύνορο, και οι Γερμανοί χρειάστηκαν ένα ολόκληρο μήνα για να το κάνουν. Δε θα ξεχάσω ποτέ ότι ο Μιτεράν με έπιασε κάποια στιγμή από το μπράτσο και μου είπε «Μελανσόν, με ξεχνάτε ποτέ τις σταθερές της ιστορίας» και μου θύμισε την ανάγκη της φιλίας με τους Σέρβους. Εδώ και καιρό τονίζω ότι η στάση της Γερμανίας χρήζει κατάλληλης αντιμετώπισης και σήμερα το δέχονται ακόμη και οι σοσιαλιστές, όπως ο πρόεδρος της Βουλής Κλοντ Μπαρτολόν αλλά εν μέρει και το ίδιο το Σοσιαλιστικό Κόμμα στην τελευταία του απόφαση.

Ερ. Την επαύριο του «όχι» της κυπριακής Βουλής, και του εκβιασμού του Ντράγκι που απείλησε τους Κύπριους με διακοπή της παροχής ρευστότητας, δήλωσες ότι το ευρώ δεν είναι μόνο μια δαπανηρή Μερκελική πολυτέλεια αλλά επίσης ένα επικίνδυνο μέσο δράσης ενάντια στην κυριαρχία ενός λαού. Προσέθεσες δε ότι « η Γαλλία δεν μπορεί να συνεργήσει σε αυτή τη βία παρά μόνο αν αποδεχθεί ότι μπορεί να ασκηθεί και εναντίον της εφόσον το επιβάλλουν οι περιστάσεις. Εάν κληθούμε να επιλέξουμε ανάμεσα στην λαϊκή κυριαρχία και σ' αυτήν του ευρώ, πρέπει να επιλέξουμε το λαό ». Είσαι λοιπόν ο πρώτος στη Γαλλία που ανοίγει τη συζήτηση για το ευρώ από τη σκοπιά της Αριστεράς. Θα μπορούσες να αναπτύξεις τη σκέψη σου πάνω σ’αυτό το θέμα ;

Απ. Αυτή ήταν πράγματι η συζήτηση που ήθελα να ανοίξω μετά το συνέδριο του Αριστερού Κόμματος τον Μάρτη. Αλλά τα ΜΜΕ στάθηκαν απέναντι και δεν προέβαλλαν από το συνέδριο παρά μόνο το χαρακτηρισμό του « καθάρματος » που χρησιμοποίησε ο Φρανσουά Ντελαπιέρ σχετικά με τον υπουργό οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί, που είχε συναινέσει στις αποφάσεις του Γιούρογκρουπ εναντίον του κυπριακού λαού.

Αυτό το σημείο πρέπει να τονισθεί : η Κύπρος σηματοδοτεί το πέρασμα σε ένα ανώτερο στάδιο στη διαδικασία αυταρχικού εκφυλισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το κοινοβούλιό της είχε πάρει μια ομόφωνη απόφαση και η Κομισιόν και η ΕΚΤ απάντησαν με κάτι σαν μια κύρηξη πολέμου εναντίον της Κύπρου.

Η σκέψη μου είναι λοιπόν κατ’αρχήν ενός πολιτικού που σκέφτεται με όρους εξουσίας. Δεν μπορώ να δεχθώ για μια άλλη χώρα κάτι που δεν θα είχα ποτέ αποδεχθεί για τη δική μου. Τι θα γινόταν αν το γαλλικό κοινοβούλιο έπαιρνε μια απόφαση και η ΕΚΤ αντιδρούσε λέγοντας « αν είναι έτσι τότε σας κόβουμε την παροχή ρευστότητας » ; Ξεκαθαρίζω λοιπόν ευθύς εξ΄άρχής ότι, αν είμαι σε θέση εξουσίας, τα αντίποινα που θα ασκούσε η χώρα μου θα ήταν τρομακτικά, αντίστοιχα με αυτά που, με τρόπο κάπως υπερβολικά, συνέκρινα με αυτά της δύναμης πυρηνικής αποτροπής που διαθέτει η Γαλλία.

Ας θυμίσω ότι το γαλλικό δημόσιο χρέος ανέρχεται σε 1800 δις και να αποφασίσει να διακόψει την αποπληρωμή του θα προκαλέσει σίγουρα μια κρίση παγκοσμίων διαστάσεων.

Δεν θα πεθάνουμε λοιπόν για ένα νόμισμα. Αλλά η περίπτωσή μας διαφέρει από την κυπριακή γιατί η Γαλλία είναι η 5η παγκόσμια δύναμη και η δεύτερη ευρωπαϊκή οικονομία. Η ΕΕ δεν μπορεί λοιπόν να σταθεί χωρίς εμάς. Πιστεύω λοιπόν ότι μπορούμε να αλλάξουμε τη φύση του ευρώ τώρα που έχει αποδειχθεί η ολοκληρωτική αποτυχία της λιτότητας και που είδαμε ότι η Κομισιόν μπορεί ακόμη και να ποδοπατήσει την κυριαρχία ενός λαού.

Ερ. Σε ένα πρόσφατο κείμενό του, ο Γκυγιόμ Ετιεβάν, υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του Αριστερού Κόμματος, σκιαγραφεί μια στρατηγική που έχει ως σημείο εκκίνησης την ανυπακοή έναντι των ευρωπαϊκών συνθηκών, συνεχίζεται με μάχη για την αλλαγή του καθεστώτος της ΕΚΤ αλλά που προβλέπει, σε περίπτωση αποτυχίας, την μονομερή έκδοση νομίσματος για να αντισταθμιστεί η υπερτίμηση του ευρώ. Ο Ετιεβάν προσθέτει ότι αν κάποιες χώρες αντιδρούσαν αποπέμποντας τη Γαλλία από την ευρωζώνη αυτό είναι « ένα ενδεχόμενο που αντιμετωπίζουμε γαλήνια». Οι λύσεις που αναφέρει ειναι ένα «ευρώ του Νότου» αλλά και ένα διπλό σύστημα με επιστροφή στο εθνικό νόμισμα και κοινό νόμισμα για ανταλλαγές εκτός ΕΕ. Θα λέγαμε λοιπόν ότι στόχος του Αριστερού Κόμματος είναι να ανοίξει το πεδίο των εναλλακτικών λύσεων.

Απ. Για να είναι αξιόπιστη η στρατηγική μας της οικοδόμησης ενός συσχετισμού δύναμης, είναι αναγκαίο οι ενδεχόμενοι αντίπαλοί μας να γνωρίζουν ότι είμαστε διατεθεμένοι να ακολουθήσουμε το δρόμο μας μέχρι τέλους γιατί θα έχουμε προβλέψει όλα τα σχετικά εργαλεία. Θα ήταν λοιπόν μάταιο να προσπαθήσουν να εκφοβίσουν μια γαλλική κυβέρνηση με τις μεθόδους που χρησιμοποίησαν στους Ελληνες, απειλώντας τους κάθε λίγο και λιγάκι με στραγγαλισμό. Το λέω με αίσθημα βαθειάς αδελφοσύνης έναντι του ελληνικού λαού. Διαθέτουμε καλύτερα όπλα και αν τα χρησιμοποιήσουμε θα έχουμε τον ελληνικό, και τους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς, μαζί μας.

Ερ. Μια τελευταία ερώτηση: η κυπριακή αριστερά, και ειδικότερα το ΑΚΕΛ, που είναι η δεύτερη δύναμη του νησιού, κινείται σε μια θέση εξόδου από Μνημόνια αλλά και από την ευρωζώνη. Πως κρίνεις μια τέτοια θέση;

Απ. Η πολιτική ηγεσία του κυπριακού λαού έχει πάντα δίκιο όταν προσπαθεί να σώσει το λαό από την καταστροφή. Καμμιά αφηρημένη έννοια δεν μπορεί να σταθεί έναντι της επιβολής που υφίσταται η Κύπρος. Δεν υπάρχει καμμιά δυνατότητα ανόρθωσης για την Κύπρο, όπως και για την Ελλάδα, με βάση τα Μνημόνια, όπως δεν υπάρχει καμμιά και για τη Γαλλία αν συνεχίσει να ακολουθεί το δρόμο της λιτότητας.

Προς τι λοιπόν αυτή η οδύνη, προς τι η καταστροφή ολόκληρων χωρών όταν όλοι ξέρουν ότι το συσσωρευμένο χρέος δεν πρόκεται ποτέ να αποπληρωθεί; Το δηλώνω με τον πιο επίσημο τρόπο: ποτέ στην ιστορία ένα χρέος αυτού του είδους δεν αποπληρώθηκε.

---

[1] Πρόκειται για την αμνηστία συνδικαλιστών που έχουν καταδικαστεί λόγω της δράσης τους.

[2] Ο πρώην υπουργός οικονομικών Ζερόμ Καϊζάκ αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι είχε τραπεζικό λογαριασμό στην Ελβετία αφού το είχε διαψεύσει επί μήνες με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο.

Μια ελαφρώς συντετμημένη εκδοχή της συνέντευξης δημοσιεύτηκε στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" το Σάββατο 4 Μαίου 2013-iskra.gr