Το τέλος της εποχής 'Αλέκας'

Του Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

Αυλαία έπεσε, στην εποχή της Αλέκας Παπαρήγα στο ΚΚΕ. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα που αναδείχτηκε γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος και ταυτόχρονα αποδείχθηκε η

μακροβιότερη γραμματέας του ΚΚΕ, καθώς παρέμεινε στη θέση αυτή είκοσι δύο (!) ολόκληρα χρόνια – από τον Φεβρουάριο του 1991 ως τον Απρίλιο του 2013. Εξελέγη γραμματέας σε μια εξαιρετικά δύσκολη για το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα στιγμή. Μόλις δύο μήνες νωρίτερα, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ είχε ανακοινώσει επισήμως και την τυπική διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, στις 25 Δεκεμβρίου του 1990, ενώ είχε προηγηθεί ήδη η ολοκληρωτική κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, βυθίζοντας όλα τα κομμουνιστικά κόμματα σε υπαρξιακή κρίση.

Όταν ανέλαβε γραμματέας η Παπαρήγα, στο ΚΚΕ μαινόταν μια άγρια φραξιονιστική πάλη ανάμεσα στη γραφειοκρατική και τη δεξιά του πτέρυγα, αφού προηγουμένως και οι δύο πτέρυγες μαζί είχαν εξουδετερώσει την αριστερή πτέρυγα του κόμματος και της ΚΝΕ,από την οποία προήλθε το ΝΑΡ. Οι δύο πτέρυγες είχαν οργανωτική ισοδυναμία. Είναι αποκαλυπτικό το γεγονός ότι η Αλέκα Παπαρήγα παρόλο που ήταν μέλος του Πολιτικού Γραφείου και γραμματέας της μεγαλύτερης οργάνωσης του ΚΚΕ, της ΚΟΑ, δεν είχε εκλεγεί καν …αντιπρόσωπος (!!!) για το 13^ο Συνέδριο του ΚΚΕ, στο οποίο συμμετείχε ως μέλος του απερχόμενου ΠΓ, ενώ η Κεντρική Επιτροπή που προήλθε από αυτό το Συνέδριο την εξέλεξε γραμματέα του κόμματος εντελώς οριακά –με 57 ψήφους έναντι 53 του υποψήφιου της δεξιάς πτέρυγας, Γιάννη Δραγασάκη! Η αναπότρεπτη σύγκρουση των δύο πτερύγων μορφοποιείται και επισημοποιείται στις 14 Ιουνίου 1991, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της Εκτελεστικής Επιτροπής του ενιαίου ακόμη Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, όπως ονομαζόταν και ο οποίος είχε συγκροτηθεί με την αγαστή συνεργασία του Χαρίλαου Φλωράκη και του Λεωνίδα Κύρκου – του απερίγραπτου δεξιού οπορτουνιστή που τον περιφρονούσε πολιτικά βαθύτατα όλη η ΚΝΕ της μεταπολίτευσης. Η δεξιά πτέρυγα επεδίωκε ουσιαστικά τη διάλυση του ΚΚΕ μέσα στο Συνασπισμό.

Το θανάσιμο πλήγμα εναντίον της πτέρυγας αυτής ήρθε από εκεί που ούτε στους χειρότερους εφιάλτες τους δεν το φαντάζονταν οι δεξιοί: Από τον …Γκορμπατσόφ, αυτό το πολιτικά γελοίο υποκείμενο, τον οποίο είχε ως εικόνισμα η δεξιά πτέρυγα του ΚΚΕ! «Δεν είναι δυνατόν να διαλυθεί το Κομμουνιστικό Κόμμα μέσα σ’ έναν ευρύτερο συνασπισμό της Αριστεράς», δήλωσε ο Γκορμπατσόφ στις 20 Ιουνίου, μετά από πολύωρη συνάντηση που είχε στη Μόσχα με την Αλέκα Παπαρήγα. Με τις πλάτες του Γκορμπατσόφ, η Αλέκα επιστρέφει στην Αθήνα και στις 23 Ιουνίου 1991 συγκαλεί την ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία καθαιρεί τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και τον Γιάννη Δραγασάκη από το Πολιτικό Γραφείο και άλλα έξι μέλη της ΚΕ, αποφασίζοντας ταυτόχρονα τη σύγκληση έκτακτου Συνεδρίου του κόμματος για να εξοντώσει οργανωτικά τη δεξιά πτέρυγα. Αποχωρούν από τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής 44 μέλη της. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1991 η Αλέκα διαγράφει ολόκληρη τη δεξιά πτέρυγα, η οποία ενσωματώνεται στον ΣΥΝ, του οποίου αποτελεί την κυριότερη συνιστώσα ακόμη και στο επίπεδο της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής. Στις 18 Δεκεμβρίου 1991 συγκαλείται το 14ο Συνέδριο του ΚΚΕ, στο οποίο έχει απομείνει πλέον μόνο η γραφειοκρατική πτέρυγα και η οποία εκλέγει τα αμιγώς δικά της καθοδηγητικά όργανα σε όλα τα επίπεδα. Η αποφυγή οποιασδήποτε σχέσης με οποιαδήποτε άλλο τμήμα της Αριστεράς γίνεται η κυρίαρχη ιδεολογία και πολιτική πρακτική του ΚΚΕ.

Η απομόνωση της γραφειοκρατικής πτέρυγας του ΚΚΕ από τον υπόλοιπο κόσμο της Αριστεράς γίνεται αισθητή και αποτυπώνεται στα εκλογικά του αποτελέσματα έκτοτε. Στις βουλευτικές εκλογές του 1993, τις πρώτες υπό την ηγεσία της Αλέκας και μετά τη νέα διάσπαση, το ΚΚΕ σημειώνει το χειρότερο αποτέλεσμα όλης της ιστορίας του, καθώς παίρνει μόνο 4,54%. Ποσοστό που δεν έχει καμιά σχέση με το 9,36% του 1977, το 9,89% του 1985 ή το 10,93% του 1981. Δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια το ΚΚΕ βολοδέρνει σε ποσοστά που δεν φτάνουν ποτέ το 6% ως το 2004. «Ανασταίνεται» εκλογικά το 2007 με 8,15%, ποσοστό που ουσιαστικά το κρατάει και το 2009 με 7,54% και το ανεβάζει στο 8,48% στις εκλογές του Μαΐου του 2012, οπότε και πετυχαίνει το καλύτερο ποσοστό του μετά από 27 χρόνια! Ένα μήνα αργότερα, στις εκλογές του Ιουνίου 2012, το ΚΚΕ που έχει αρνηθεί κάθε σχέση με την υπόλοιπη Αριστερά μέσα σε ένα κλίμα που πολλοί νόμιζαν ότι μπορεί να υπάρξει «κυβέρνηση της Αριστεράς» που έλεγε ο Αλέξης Τσίπρας, πέφτει πάλι στο απόλυτο ναδίρ – στο 4,50%! Η Αλέκα παραδίδει το ΚΚΕ ακριβώς με το ίδιο ποσοστό που το παρέλαβε - το χειρότερο της ιστορίας του! Έχει πετύχει έναν άθλο όμως και μάλιστα καθόλου ασήμαντο. Έχει διασώσει το ΚΚΕ και μάλιστα με τις πιο αριστερές θέσεις από οποιοδήποτε άλλο από τα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης (γαλλικό, πορτογαλλικό, ισπανικό κ.λπ.). Παράλληλα όμως, το έχει απομονώσει πλήρως από την υπόλοιπη Αριστερά, με αποτέλεσμα την πορεία δραματικής υποβάθμισης του και στους κόλπους της Αριστεράς, όπως αποτυπώνεται και στα εκλογικά αποτελέσματα. Ενώ το 1993 το ΚΚΕ είχε 4,54% και ο ΣΥΝ έμεινε εκτός Βουλής με 2,94%, σήμερα το ΚΚΕ εξακολουθεί να έχει 4,50% αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ έχει …εξαπλάσιο (!!!) ποσοστό – για την ακρίβεια 26,89%. Με τέτοιο τραγικά δυσμενή συσχετισμό δυνάμεων εις βάρος του, το ΚΚΕ είναι εντελώς αδύνατο να ηγεμονεύσει πολιτικά στην Αριστερά – και αυτό την ώρα που ο καπιταλισμός βρίσκεται στη μεγαλύτερη κρίση του εδώ και έναν αιώνα, από την εποχή της νίκης της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία. Αυτό δεν προοιωνίζεται τίποτα καλό και για το ίδιο το ΚΚΕ.